Bütünsel Mimarlık Eğitiminin Bir Bileşeni Olarak Mimarlıkta Teknoloji Eğitimi İçin Model Önerisi

Abstract

Mimar çeşitli ihtiyaçlar doğrultusunda binaların üretilmesi olarak tarif edilebilecek işi yapan kilit aktörlerden biridir. Mimarın profesyonel pratiğinin; iki önemli alanda çalışmalar barındırdığı söylenebilir. İlk alan tasarlama ile ilgilidir ve düşünsel ağırlıklı çalışmalardan oluşmaktadır. İkinci alan tasarlananın uygulanması ile ilgilidir ve düşünsel çalışmaların nesnelleştirilmesiyle ilgili çalışmalardan oluşmaktadır. Mimar düşünsel çalışmalarıyla mimari nesne ile ilgili bir bilgiyi; dönüştürme, güncelleme veya yenileme amacı güderek, yaratıcı bir etkinlikte bulunmaktadır. Bu amaca ulaşabilmek için yaratıcı etkinliğini mevcut ya da kendi önereceği yeni teknolojik gerçeklere göre şekillendirerek, fikrin nesnelleşebilmesini sağlamaktadır. Bir başka deyişle düşünsel çalışmalarının içine teknoloji ile ilgili çalışmalarını dâhil ederek sonuca ulaşmaktadır. Mimarlık disiplinini diğer disiplinlere göre özel kılan durum, düşünsel ve teknoloji ile ilgili çalışmaların birbirleri içinde erimiş olmasıdır. Bu haliyle mimarlık pratiğinin çok boyutlu bir yapısı olduğu ve mimarın bu çok boyutlu yapıyı bütünleşmiş bir şekilde ele alabilecek biçimlenimi kazanmış olması gerekmektedir. Mimarın bu biçimlenimi kazanması eğitimi ile doğrudan ilişkilidir. Bir toplumun sahip olduğu, mimari ürünler ile nesnelleşen mimarlık kültürünün, filizlendiği ana kaynak üniversitelerdeki mimarlık eğitimidir. Üniversite eğitiminde mimar adaylarına genellikle; tasarlama, tasarımın uygulanması için gerekli bilgiyi üretme, tasarlananı anlatma etkinliklerinin benzetimi yaptırılmakta, kullanılabilecek yöntemler ve pratik yaşamda karşılaşılabilecek olası olay ve durumlar ile ilgili bilgiler verilmektedir. Bu haliyle de mimarlık eğitimi, tasarım anahtar kelimesiyle ifade edilebilecek güzel sanatlar ile ilgili alanların ve teknoloji anahtar kelimesiyle ifade edilebilecek mühendislik ile ilgili alanların eğitimi modellerinin ara kesitinde yer almaktadır. İçsel bir süreç olan tasarım etkinliğinin eğitimi için profesyonel etkinliğin eğitim kurumlarındaki benzetimi modeli uygunken, kurallara dayanan ve belirli yöntemler kullanılarak sonuca ulaşılabilecek süreçlerden oluşan teknoloji eğitimi için belirli konuların ve yöntemlerin öğretimi ve deneylerle kontrolü uygundur. Mimarlık eğitim programlarında genellikle teknoloji ile ilgili konular teorik derslerle verilmekte ve tasarım ile ilgili konuların verildiği benzetim esası ile çalışan mimari proje derslerinde verilen tasarım eğitimi ile yine mimari proje dersinde bütünlenmektedir. 2007 yılında İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Çevre Kontrolü ve Yapı Teknolojisi Programında yapılan İstanbul?daki mimarlık ofislerinin uygulamaya yönelik ayrıntıda tasarım süreçlerinin yani mimarlıkta teknoloji ile ilgili konuların, incelendiği yüksek lisans tezinde ofislerin bu süreci yeterince derinlemesine ele almadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Bu durumun olası nedenlerinden biri mimarların bu süreç ile ilgili olarak aldıkları eğitimin yeterli olmaması olarak ortaya konmaktadır. Bu çalışmanın amacı mimarlık eğitiminde mimarlıkta teknoloji eğitimi ile ilgili var olan sorunları çözmek için yeni bir eğitim modeli geliştirmektir. Bu amaç için çalışmada kullanılan ana araç Türkiye?deki mimarlıkta teknoloji eğitiminin incelenmesi, değerlendirilmesi, olumlu ve olumsuz yönlerinin tespit edilmesi ve dünyada bu alanda daha farklı ve özgün yaklaşımları olan bir ülke ile karşılaştırılmasıdır.

The architect is a specialist who has key roles in the building process. The professional practice of the architect includes activities in two main fields. The first field is about designing and is mainly related with conceptual issues of architecture. The second field is about realising the design idea in concrete forms and is mainly related with the physical realities of building process. The architect transforms updates or renews existing information in his/her conceptual studies which is mainly defined as the creative part of architecture. In order to realize the so called creative part, he/she either has to shape his creative idea according to the existent technological opportunities or propose a new technology for realizing it. That?s why the conceptual studies of an architect have to include technological studies for obtaining a buildable architectural object. The composite structure of architecture, which makes conceptual and technological issues melt into each other, is the thing that makes architecture special. That composite structure makes architecture a multi-dimensional discipline, and it is expected from the architects to obtain a suitable formation for handling this multi-dimensional structure. Obtaining that suitable formation is directly related with the architect?s education. The major source of the architectural culture of a society, which is revealed by the architectural objects, is the architectural education in the universities. The architectural university education is usually a simulation of architectural design process and education about the practical realities of the practical architectural life. That results architectural university education stand in-between design and engineering education. The simulation of the practical life is a suitable method for design education as designing is an internal activity of human beings. Whereas engineering roots to rules and some certain methods for using those rules and so educating and making students experimenting them is suitable for engineering education. In architectural education the rules related with architecture is usually taught in theoretical courses. These theoretical subjects are integrated with design activity in the design studios in which designing is educated with the simulation of the practical life. In 2007, a master thesis study was realized in ITU Graduate School of Science, Engineering and Technology which was about the approaches of detail design activity in the architectural offices in İstanbul. The results of this study demonstrate that the majority of the architectural offices in İstanbul do not handle detail design activity detailed enough. It is also stated in the study that, one of the many reasons of it may be the failure or weakness in the education of the architects in Turkey. There are two main aims of this study. The first aim is to analyse and evaluate the architectural education of Turkey and compare and contrast it with foreign countries which have better or characteristic architectural education models. The second aim is to propose a new architectural education model, which will be suitable for Turkey s conditions.