Basel Yaklaşımları Sonrası Risk Yönetimi Ve Banka Risklerinin Hesaplanması

Abstract

Risk yönetimi, 1970’lerin ilk yarısında doğup gelişen, Pazar ekonomilerininin evrimini etkileyen önemli bir kavramdır. Günümüzde bankacılık sektöründe can damarı olarak karşımıza çıkmaktadır. Türk Bankacılığı geçmişte riskleri yönetme bilinci ve altyapısındaki yetersizliğe rağmen, risk yönetimini gereği gibi kullanan rakipleri ile rekabet etmeye çalışmaktadır; bu bağlamda bankacılık sitemimiz geçmişte özellikle “Belirsizliğin” yükseldiği dönemlerde çok zorlanmaktaydı, günümüzde ise mevcut düzenlemeler ışığında Risk Yönetimi, belirsizliğin çok arttığı dönemlerde bile kurum üzerindeki etkilerini sınırlayarak ayakta kalmayı mümküm kılmayı hedeflemektedir. Bu çalışmada, ilk olarak finans sektöründe yaşanan değişimler sonrası risk yönetimi kavramının gelişimi ve bankacılıkta maruz kalınan risk çeşitleri detaylandırılmıştır. Basel yaklaşımları sonrası piyasa riski, kredi riski ve operasyonel risklerin ne şekilde hesaplandığı ve yönetildiği ile sermaye yeterliliği hesaplamalarında ne ölçüde kullanıldıkları açıklanmıştır. Çalışmanın uygulama kısmında sırasıyla, üç ayrı bankanın mali verilerinden “Sermaye yeterliliğinin ölçülmesi ve değerlendirilmesine ilişkin yönetmelik” esas alınarak kredi riskleri, oluşturulan bir banka portföy örneği için varyans - kovaryans ve tarihi benzetme yöntemiyle piyasa riski, son olarakta yılsonu mali verileri temin edilen iki banka için operasyonel riskler hesaplanmıştır. Çalışma genel olarak, Basel II sonrası Türk Bankacılık Sistemi’nde risk hesaplamalarının hangi yöntemlerle yapılacağını uygulamalı olarak detaylandırmakta ve SYR hesaplamalarına da ışık tutmaktadır.

Concept of “risk management”, arised and improved in the early 1970’s, has a considerable effect on evaluation of market economy as well as being a vital point for the banking sector. Turkish banking sector, in spite of its insufficiency in managing risks in the past, was struggling to compete with its rivals and having great diffuculties especially when uncertanities in market sector increased. At the present day, in the light of current legislation, banking sector aims to reduce the negative effects of the risks under uncertain market conditions by using risk management. In this study, in the first part improvement of “risk management” concept following the changes in the financial sector and the types of risks that banking sector is exposed to are described. In the second part, the method of calculating and managing market risks, credit risks and operational risks is explained and to what degree Basel approaches affect capital adequency calculations is discussed. In the third part, credit risk for three banks using the legislation about the capital adequency, market risk for a bank’s portfolio using variance covariance method and historical simulation method, finally operational risks for 2 banks whose end-of-year financial data were obtained are calculated based on the regulation related to calculation and assessment of capital adequency. This thesis explaines, which methods are used for measurement of the bank risks with applications after the Basel II approach in the Turkish banking System, and these measurements shed light on the calculating of the capital adequency ratio.