Coğrafi Bilgi Sistemlerinde Veri Kalitesi

Abstract

Bu çalışmada, Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) ve Coğrafi Bilgi Sistemlerinde veri kalitesinin önemi vurgulanmış; CBS, coğrafi veri yapıları, veri depolama yöntemleri, veri depolama modelleri, coğrafi veri toplama yöntemleri ve sayısal coğrafi bilgi değişimi konuları açıklanmış; esas olarak bir Coğrafi Bilgi Sistemindeki veri kalitesi konusu ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Bu kapsamda, coğrafi veri kalitesini etkileyen hata kaynakları, coğrafi veri kalitesini belirleyen faktörler, coğrafi veri kalitesinin bileşenleri ve coğrafi veri kalitesinin kontrolü konuları irdelenmiştir. Çalışmanın uygulaması kapsamında, coğrafi bilgi kalite kontrolü için Visual Basic programlama dili MapObjects Active-X kontrolü ile birlikte kullanılarak, hiç bir başka hazır CBS yazılım paketi kullanmaksızın ve buna ihtiyaç olmaksızın, hem temel CBS fonksiyonlarını yerine getiren hem de coğrafi veri kalite ölçütlerinden detay, öznitelik ve öznitelik değeri tutarlılığı ile konum doğruluğunu test edip sonuçları bir metaveritabanında dokumente eden Coğrafi Bilgi Kalite Kontrolü (CBKK) isimli bir yazılım geliştirilmiş ve bu yazılım kullanılarak örnek bir veri seti (1:1 milyon ölçekli vektör Türkiye haritası) üzerinde kalite kontrol işlemleri uygulanmıştır. Sonuçlar irdelendiğinde yazılımın, uygulanan kalite kontrol işlemleri ile coğrafi verilerdeki tutarsız detay, öznitelik ve öznitelik değerlerini otomatik olarak bulduğu; verilere ilişkin konum doğruluğu testini yaparak kalite hakkında otomatik olarak değerlendirme yaptığı gözlenmiş; böylece mühendislik açısından, bilgisayarlı otomatik kalite kontrolünde yeni yaklaşım ve çözümler ortaya konmuştur.

In this study, Geographic Information System (GIS) and Data Quality in Geographic Information Systems are emphasized; GIS, geographical data structures, data storage methods, data storage models, geographic data acquisition techniques and digital geographic information exchange are explained; essentially data quality in a GIS is investigated in detail. Within this scope, error sources influencing geographic data quality, factors defining geographic data quality, components of geographic data quality and geographic data quality check are examined. As an application of the study, a software tool called as Geographic Data Quality Check (CBKK) is developed via Visual Basic programming language together with the ActiveX control MapObjects both to perform basic GIS functions and to check feature, attribute and attribute value consistency as well as positional accuracy and to document the results in a metadatabase without using and needing any commercial GIS software package. Using this software tool, quality check functions are implemented on a sample data set (1 : 1 M scale vector map of Turkey). When the results are examined it is observed that this software is capable of determining the inconsistent features, attributes and attribute values automatically by applying quality check functions and also it evaluates the positional accuracy automatically by means of positional accuracy check of data. As a conclusion, new approaches and solutions are developed in automated quality check from the engineering point of view.