Detay Tasarım Yöntemlerinin Kullanılabilirliğinin Deneysel Olarak Belirlenmesi

Abstract

Detaylar; malzeme ve bileşenlerin bir araya gelerek oluşturdukları bütündür ve yapının fiziksel kısımları birçok ‘detayı’ barındırmaktadır. Mimari tasarım sürecinde, mimari bir ürünün detaylarını geliştirmek için çeşitli yaklaşımlar vardır. ‘Özgün’ bir detay tasarlanırken ise, tasarımcıların üstesinden gelmek zorunda olduğu belirli gereksinimler ile ilgili karmaşık durumlar söz konusudur. Çalışmanın amacı, tasarımın bir alt süreci olan detay tasarımında yöntemli yaklaşımların ‘kullanılabilirliğinin’ ve ‘etkinliğinin’ deneysel olarak ortaya koyulmasıdır. Mimari tasarım süreci, tarihi gelişimi, detay oluşturma kaynakları ve yaklaşımlarına ait literatür analizleri ve özgün mimari detay tasarlama yöntemlerine değinilmiştir, burada bahsedilen yöntemlerden mimari detaylandırmaya daha yakın olduğu düşünülen üç tanesi seçilmiştir. Seçilen mimari tasarım yöntemler ayrıntılı olarak analiz edilmiştir ve birbirleri ile karşılaştırılabilir düzeye getirilerek adımlaştırılmış, akış şemaları haline getirilmiştir. Mevcut 3 detay tasarlama yöntemlerinin tasarımcılar tarafından belirli bir tasarım probleminde kullanılması anlatılmıştır. Belirli bir profilden oluşan denek grubu, tasarım problemini üç yöntem içinde ayrı ayrı uygulayarak birleşim detayları oluşturmuştur. Her deneyin belirlenen adımlar karşısında sergiledikleri tasarım eylemleri ve sonuç detayları incelenmiştir. Deneylerin tasarlama aşamaları tamamlandıktan sonra yapılan anket ile de tasarımcıların yöntemlerin anlaşılabilirliği ve uygulanabilirliği açısından görüşleri alınmıştır. Gerçekleştirilen 10 deney analiz edilerek değerlendirilmiştir, 3 modelin avantaj ve dezavantajları belirlenmiştir. Sonuç olarak yöntemler sıralandırılmıştır ve mimari bir proje detaylandırılırken kullanılabilecek en doğru ve en uygulanabilir yöntem veya yöntem adımları belirlenmiştir.

Details, are the whole of the materials and components that come togheter and building physical parts consist a lot of ‘details’. There are several approaches for developing details of an architectural product. In designing a genuine detail, designers have to cope with the complexity of a huge amount of criteria related to requirements, resources, constrains etc. The aim of the work is to determine experimentally the efficiency and availability of detail design methods that are the sub process of conceptual design. Literature analysis of the architectural design process, historical development, approaches and genuine detail design methods are mentioned and three of the methods mentioned that are related with architectural detail design are analyzed. They are put into the same level and generated into step by step process flow charts to compare with each other. The analysed and generated step by step process flow charts of the three detail design methods are used in solving a detail design problem. A designer group with similiar profiles, solved the same detail design problem with the three detail design methods separately. Every designer’s design actions and final details are analysed during the experiment. After completing the design every designer filled a questionnaire to learn about the level of models’ practice and incomprehensibility. At the end of the study, 10 experiments are analysed and evaluated, the advantages and disadvantages of the models are determined. Thus, while detailing an architectural project, the most useful method or method steps to practice are defined.