Işık Kirliliği

Abstract

Yetersiz bir aydınlatma emniyet ve konfor açısından büyük bir tehlike yarattığı gibi, yanlış yönlendirilmiş aşırı bir aydınlatmada kamaşma problemi nedeni ile görüş koşullarını tamamen bozabilir. Ayrıca dış aydınlatma tesisatlarında üst yari uzaya yönlendirilmiş yanlış aydınlatmalar ve yüzey kaplamalarından yansıyan ışıklar atmosferdeki molekül ve tozlar tarafından saçılarak gökyüzünün doğal fon parlaklığını bozmakta, astronomik gözlemleri engelleyici büyük bir tehlike oluşturmaktadır. Işık kirliliği diye adlandırdığımız bu yanlış uygulamalar özellikle gelişmiş ülkelerde astronomi gözlemevlerini tehdit edecek, hatta kapatılmalarına neden olacak düzeye ulaşmıştır. Günümüzde birçok ülke ışık kirliliğini sınırlandırmak için yasal düzenlemeler yapma yoluna gitmektedir. İyi ve kaliteli bir aydınlatma tesisatından, aydınlatılması amaçlanan alanlara gereksinim duyulan miktarlarda ışık göndermesi beklenilir. Kullanılmayan alanların aydınlatılması yada kullanılan alanların gereğinden fazla aydınlatması, ışık kirliliği oluşturacağı gibi büyük enerji savurganlığına da yol açacağı kesindir. Bu tezde ışık kirliliğinin tanımı yapılıp, nedenleri araştırılmıştır. Dış aydınlatma ekipmanları incelenmiştir. Işık kirliliğine karşı alınabilecek önlemler ortaya konmuş ve diğer ülkelerde bu probleme karşı yapılan çalışmalar ve tavsiyeler incelenmiştir. Japonya ve Türkiye’de siyasi otorite tarafından hazırlanmış Işık Kirliliği Yönetmelikleri özetlenmiştir. Ayrıca ışık kirliliği ve dış aydınlatma konusunda toplumun bilgi seviyesi ve duyarlılığını öğrenmek için bir adet anket çalışması yapılıp sonuçları yorumlanmıştır. Bu tez çalışması çerçevesin de çeşitli bölgeler de ki dış aydınlatma uygulamalarının fotoğrafları çekilmiştir. Çekilen bu fotoğrafların bir kısmı da çalışmanın içerisindedir. Bu fotoğraflar, ışık kirliliği açısından yorumlanmıştır.

An insufficient lighting threatens safety and comfort as well as an excessive amount lighting which is on wrong direction can have completely disruptive effects on view conditions due to glare problem. Furthermore, upward luminous flux and the light reflecting from surface coverings in outdoor lighting disrupt natural background brightness of the sky and interfere with astronomical observations by scattering with molecules and dust in the atmosphere. These wrong applications which are called light pollution have reached the degree that threatens especially astronomical observatories in developed countries and even causes their shut down. Most of the countries now make lawful regulations to restrict light pollution. It is expected from a good and quality lighting installation to provide enough amount of light to the areas aimed to illuminate. Illuminating of the areas which are not utilized or excessive illumination of utilized areas constitutes light pollution and also causes significant waste of energy. In this thesis, light pollution is defined and its reasons are researched. Outdoor lighting equipments are examined. Countermeasures of light pollution are disclosed and the studies and suggestions about this problem in the other countries are examined. Guidelines for Light Pollution which are prepared in Japan and Turkey by political authority are summarized. In addition, a questionnaire is made in order to learn the awareness level of society related to light pollution and outdoor lighting and its results are interpreted. In the purposes of this thesis, various applications of outdoor lighting are photographed. Some of these photographs are included in this study. These photographs are interpreted from the viewpoint of light pollution.