Tedarik zincirinde strateji seçimi

Abstract

Geçmişte organizasyon içinde gerçekleşen üretim planlama, satış, pazarlama, muhasebe, Arge gibi birimlerin yönetilmesi için geliştirilen stratejiler organizasyon dışındaki paydaşlar ile ilgili yönetim stratejilerinden çok daha önemli olduğu kabul edilirdi. Bunun sonucu olarak organizasyonların birbirlerine rekabet üstünlüğü; iç süreçlerindeki başarılarıyla paralel olarak sağlanmaktaydı. Ancak günümüzde küreselleşme ile birlikte rekabet artık işletmelerin kendi aralarında değil, içinde bulundukları veya oluşturdukları tedarik zincirleri arasında olmaktadır. Bu yüzden şirketler için doğru tedarik zinciri stratejisinin belirlenmesi kritik öneme sahip olmaktadır. Literatürde tedarik zinciri yönetimi ve tedarikçi seçimi üzerine birçok çalışma vardır. Ancak talep yapısı, müşteri özellikleri ve rakiplerinin durumu gibi birçok etkenin bulunduğu dinamik bir endüstriyel çevrede şirketlerin uygulaması gereken temel tedarik zinciri stratejisinin neler olabileceği ile ilgili çalışmaların sayısı oldukça azdır. Bu çalışmanın amacı literatürde tanımlanan tedarik zinciri stratejilerinin sınıflandırılmasıyla beraber organizasyonlar için en uygun stratejinin seçimi noktasında bir yol haritası belirlemektir. Bu çalışma kapsamında; ilk olarak tedarik zinciri kavramı ve yapısı ele alınarak genel bir tedarik zinciri akışı incelenmiştir. Daha sonra tedarik zincirinde literatürde tanımlanmış stratejilerden bahsetmeden önce tedarik zincirlerinde stratejileri etkileyen temel bileşenlerden bahsedilmiştir. Üçüncü bölümde ise Etkinliğe Yönelik Tedarik Zinciri Stratejileri, Yanıt Odaklı Tedarik Zinciri Stratejileri ve Karma Tedarik Zinciri Stratejisi olmak üzere 3 ana başlıkta toplam 7 farklı çeşit tedarik zinciri strateji modeli tanımlanmıştır. Daha sonra uygun stratejinin belirlenebilmesi için, sayısal ve sayısal olmayan kriterlerin dikkate alındığı, çok kriterli seçim yöntemi ve bulanık mantık tabanlı bir metodoloji oluşturularak bir tedarik zinciri stratejisi seçim modeli kurulmuştur. Bu model Kayseri OSB' de mobilya sektöründe faaliyet gösteren yedi işletmede test edilmiştir. Yapılan uygulama sonucunda "Yalın-Verimli" Tedarik Zinciri Stratejisinin seçilmesi önerilmiştir. Yapılan uygulama çalışmasında çok fazla ürün çeşitliliği olmayan imalat sektörü göz önünde bulundurulmuştur. Birçok ürünün satışını ya da dağıtımını gerçekleştiren bir perakende firması ya da çok fazla inovatif ürünler üreten işletmeler için bu çalışmada belirlenmiş olan kriterler ya da alt kriterler farklılık gösterebilir. Bahsedilen şirketler için ürün tipi, talep yapısı vb. özelliklere göre sınıflandırmalar yapılarak birden fazla TZS önerilebilir. Çalışmanın sonuçları, mobilya sektöründe imalat yapan firmaların tedarik zincirleri için rekabetçi stratejiler geliştirmesi noktasında destekleyici olacaktır.

Internal organization strategies were considered more important than management strategies about stakeholders that located outside the organization in the past. That as a result of, competitive advantage of organizations to each other was provided in parallel with the success of internal processes. However, today competition is not among the businesses with the globalization. It is between their supply chains that they create or they are within. Therefore, determining the right supply chain strategy is critical for companies. Supply chains encompass the end-to-end flow of information, products, and money. For that reason, the way they are managed strongly affects an organization's competitiveness in such areas as product cost, working capital requirements, speed to market, and service perception, among others. Supply chain strategies in determining the competitiveness of companies is very important. Using the same supply chain strategy for all products is not possible. Supply chain strategy for your product or service sectors depend on the uncertainty of supply and demand, competition, and manufacturing strategies, supplier relationships and customer service policy. Therefore, it is necessary to ensure competition in market to establish the right supply chain strategy. To make a supply chain strategy successful, the supply chain strategy should be closely aligned with corporate strategy as it shapes supply chain practices. Supply chain practices solidly built upon a supply chain strategy can enhance the firm's and its supply chain partners' business performance and thus their competitiveness. There are many studies about supply chain management and supplier selection in the literature. However, the number of studies on the choice of the right strategy in the supply chain is very low. The aim of this study is to classify the supply chain strategy described in the literature. In addition, it is aimed to create a road map for selecting the most appropriate supply chain strategy for organizations. In this study, firstly a general supply chain flow was examined by considering the structure and concept of supply chain. Also the difference between supply chain management approach with and the traditional management approach was briefly mentioned. Then, it was mentioned that basic components influencing strategies in the supply chain before talking about the defined strategies in the literature. In this section, product type, industry framework, the competitive position of the organization, managerial focus and internal processes are described. In addition to, seven kind of supply chain strategy model has been described in the third section. These strategies are grouped under three main headings; Oriented to efficiency, oriented to responsiveness and the hybrid supply chain strategy. Afterwards, a supply chain strategy selection model is established in order to determine the appropriate strategy by considering the numerical and non-numerical criteria, multi-criteria selection process and creating a methodology based on fuzzy logic. This model has been tested in seven different businesses operate in the furniture industry. In this study, Chang's (1996) "Extent Analysis" method from Fuzzy Analytic Hierarchy Process techniques was preferred. Because this method is relatively easy when steps compared to other fuzzy Fuzzy Analytic Hierarchy Process approaches. It is also the method which is the most similar to deterministic AHP technique. In the first stage of the application, hierarchical structure of fuzzy AHP in accordance with the opinions of experts has been formulated. Then the criteria and sub-criteria are determined by expert opinion. The main criteria is designated as Competition, Manufacturing, Product-Service, Supplier and Point of Order. Lastly, the problem is solved by Extent Analysis method. Result of the application, the most appropriate supply chain strategy is chosen for businesses operating in the furniture industry. It is "Lean/Efficient Supply Chain Strategy". In this context, the majority of production of investigated organizations within the scope of application consists of functional products. Moreover, the demand profile of the product is a predictable levels despite the seasonal change. So firms adopting this strategy must make the right demand forecasting. Also they must reduce costs by doing leaning of all processes along the supply chain flow. In addition, they must maximize asset utilization rates for ensure to low cost throughout the whole process. Lean/Efficient Supply Chain Strategy targets a competitive strategy that offers the best price in the market. Seasonal fluctuations in demand seen in the furniture industry. For example; demand shows increased especially during the summer. In this case, additional capacity must be taken in the delivery logistics in order to meet demand peaks. Results of this study will help to develop competitive strategies for supply chain of companies in the furniture industry.