Armutlu Yarımadası Kuzeyi Dip Morfolojisi Ve Multı Beam Sonar Veri İşlem Teknikleri

Abstract

Mikro batimetri verisinde karşılaşılan gürültülere ve ölçülen hatalı derinliklere uygulanan veri işlem teknikleri ile görüntü kalitesinin arttırılması yapılan çalışmanın temelini oluşturmaktdır. Hata miktarı çok olan ölçümler harita ortamında Bull’s eye etkisine neden olmaktadır.Geliştirilen yöntem; daha önceden eşit alanda bölünmüş harita parçaları üzerinden Bull’s eye etkisine sahip yerlerin, koordinatları belirli poligonlar içine alınmasına, tanımlanan alanlar içinde kalan verinin yeni oluşturulacak dosya içine yazılmaması esasına dayanmaktadır. Böylece bahsedilen nedenlerden kaynaklanan Bull’s eye etkilerinin haritadan yerleri belirlenmekte, silme işlemi ham veri üzerinden gerçekleştirilmektedir. Haritanın eşit parçalara bölünerek çalışılması hem haritalamada hem de Bull’s eye giderimindeki işlem zamanını kısaltmaktadır. Grid düğüm noktaları üzerinden çalışan eşik değer ortalama yöntemi ile birbirine komşu, boş olmayan grid düğüm noktaları belirlenmekte ve bütün grid boyunca, belirlenen filtre boyundaki alan içindeki ortalama derinlik değeri ile alan içindeki değerler önceden atanmış eşik değer ile ilişkilendirilmektedir. Böylece, ortalamadan çok büyük olan değerler yerine ortalama değerin atanması ani yalancı yükselimlerin oluşmasını engellemektedir. Gemi motorunun neden olduğu gürültü ışık yönlendirimli kabartma haritalarında küçük dalga boylu, geminin hareket doğrultusunda süreklilik arzeden istenmeyen yapılar oluşturmaktadır. Genlik spektrumunda ise gürültü, yüksek dalga sayılarında düşük genlikli salınımlar olarak gözlenmektedir. Geliştirilen high-cut filtreleme tekniği; Verinin genlik spektrumu ile aynı boyutta tasarlanmış bir kosinüs penceresi genlik spektrumuyla çarpılmakta ve iki boyutlu ters Fourier dönüşümü ile harita ortamına geçildiğinde gürültünün yok olduğu gözlenmektedir. İzmit Körfezi’nde Hersek Deltası’nın doğusunda, Kuzey Anadolu Fayı’nın Armutlu Yarımadası’nın kuzeyinde dip morfolojisinde yapmış olduğu etkiler görüntülenmiştir. İmralı Adası’nın kuzeyinde eskiden Çınarcık Çukuru’na dökülmekte olan bir nehir yatağının yukarı bölümünde doğrultu atım bileşeni yüksek bir fayın etkisi altında uğradığı deformasyon da tespit edilmiştir. Atım miktarından hareketle, Güney Sınır Fayı’nın yaşı 1150007500 yıl olarak tahmin edilmektedir.

Visual quality of the bathymetry maps are enhanced by the help of data processing techniques, and this construct a fundamental basis for our project. Measurments of depths with higher variance cause sudden increment of the seafloor in the map domain that is called Bull’s eye effect. The way we remove the Bull’s eye effect is eliminating the incorrectly measured depths from the data set by bounding the regions on the map by poligons. After the map is mathematically devided into equal pieces, Bull’s eye effect removing process is executed . If it is seen that the Bull’s eye effects are removed in every piece, the map is reconstructed by equal pieces of areas. Dividing map into equal pieces saves time for computation and high amount of data can be mapped whatever the size of the data. Thereshold averaging is an alternative way of filtering the unconformities on the sea bottom. Along the whole grid the method is applied. The average value of predefined subarea is compared with each grid points. Thus the depth values which are greater than the mean value are recursively changed with the mean value along the whole grid. The noise caused by engine of the vessel is removed by high-cut filtering method. In the amplitude spectrum, noise corresponds to short amplitude oscillations in higher wave numbers. After the window is designed, the amplitude spectrum is multiplied with the cosine window in frequency domain. The part which shows an oscillation pattern in amplitude spectrum is multiplied by the zeros of the taper. Optimal filtered map shows the noise free image of the seafloor. Deformation pattern observed along the North Anatolian Fault in the Southern Marmara Sea is mapped. Upstream part of an old river in the northern part of the İmralı Island gives an idea about the age of the South Boundary Fault about 1150007500 years. Deformation caused by the right lateral movement of the South Boundary Fault in the upstream part of the river is consistent with the seismic sections in the literature.