Sıvı Jeotermal Sahalar İçin Tank Modelleri Kullanılarak İleriye Yönelik Basınç Performanslarındaki Belirsizliklerin Değerlendirilmesi

thumbnail.default.alt
Tarih
2010-07-07
Yazarlar
Öztürk, Ayşe
Süreli Yayın başlığı
Süreli Yayın ISSN
Cilt Başlığı
Yayınevi
Fen Bilimleri Enstitüsü
Institute of Science and Technology
Özet
Jeotermal sahaların modellemesinde, tank modellemesi veri sayısının az olduğu, üretimin ilk aşamalarında sıkça kullanılan bir yöntemdir. Ayrıca, tank modellerinin diğer bir avantajı da tarihsel çakıştırmada daha kısa sürede sonuça ulaşılmasıdır. Bu nedenlerle, tank modeller rezervuar özelliklerinde heterojenliği, karmaşık akışkan özelliklerini ve karmaşık kuyu geometrileri gibi zor durumların olmadığı rezervuarların modellemesinde kullanılır. Tank modellerinde rezervuar homojen tanklar olarak tanımlanır. Herbir tank için kütle ve enerji korunum denklemleri yazılarak bu denklemlerin çözülmesiyle ileriye yönelik sıcaklık ve basınç tahminleri yapılabilir. Rezervuarın işletilmesinde ileriye dönük çalışmalara yön verecek rezervuar performanslarının belirlenmesi oldukça önemlidir. Daha da önemlisi, ileriye dönük basınç tahminlerini yapmanın yanında bu tahminler üstündeki belirsizliklerde tanımlanmalıdır. Bu çalışma da, tank modellemesinin avantajları göz önünde bulunduruldu ve tank modellemesi kullanılarak sıvı jeotermal sahaların modellemesi yapıldı. Farklı rezervuar modelleri için rezervuar parametreleri üretim verileri kullanılarak tarihsel çakıştırma yöntemiyle tayin edildi ve rezervuarı en iyi temsil eden model belirlendi. Düşük sıcaklıklı sıvı jeotermal rezervuar modellemesinde sıcaklığın etkisi ihmal edildi. Sahayı temsil eden en iyi modelin belirlenmesinde tarihsel çakıştırmanın ne kadar iyi olduğu ve tahmin edilen model parametrelerinin ne kadar güvenilir olduğu kriterleri kullanıldı. İleriye yönelik belirsizliklerin sayısallaştırılması için ise Rastgele maksimum olasılık yöntemi kullanıldı. Sentetik uygulamada rezervuar parametreleri bilinen sahanın modellemesi yapılarak aynı değerler elde edilmeye çalışıldı. Saha uygulması için, İzmir Balçova-Narlıdere jeotermal sahasının üretim verileri kullanılarak sahanın modellemesi yapıldı.
In geotermal reservoir modeling, tank modeling is mainly used at the early life of the field when relatively little data is avalible. Also, the other advantage of tank modeling is that the result is obtained in shorter time during history matching. Because of that reason, tank modelig is used in reservoir which does not have heterogenous, the fluid in reservoir is not complex and the well doesn’t consist of different geometry structure. With tank modeling, the reservoir and the aquifer are modeled using homogeneous tanks. Mass and energy balance equations are solved on the tanks for making future performance predictions of pressure and temperature. These pressure and temperatures represent the average pressure and temperature of the reservoir. If production data is available, model parameters that best describe the system could be obtained through history matching. In this study, advantages of tank modeling was considered and we have also pointed out a methodology for determining the best model that represents the system. For this purpose we perform history matching with various models and select the one that matches best the production data and the model that gives the lowest confidence intervals for the model parameters. Effect of temperature is neglected at low teperature geothermal reservoir. Although it is important to make accurate predictions of pressure and temperature, it is more important to make predictions of the uncertainty regarding the pressures and the temperatures. In this stıudy we have used the randomized maximum likelihood method for quantifying the uncertainty associated with pressure performance predictions. In synthetic example reservoir whose parameter was known was modelled and we tried to get same parameter value. A real field example is also presented with production data from the İzmir Balçova-Narlıdere field.
Açıklama
Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2010
Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2010
Anahtar kelimeler
Tank Modelleme, Rastgele Maksimum Olasılık Metodu, Tarihsel Çakıştırma Yöntemi, Belirsizlik Tayini, Tank Modeling, Randomized Maximum Likelihood Method, History Matching, Assessment of Uncertainty
Alıntı