Dibenzo[3n]crown-n Makro Halkalı Eterlerin Yeni Yöntemle Sentezi

Abstract

Bu çalışmada ana amaç, farklı türde ve değişik zincir uzunluğundaki yeni polietilen glikol podantların sentezi ve bunlardan yola çıkarak dibenzo[3n]crown-n yapısındaki makro halkalı eterlerin sentezlerini yeni yöntemler kullanarak yüksek verimle gerçekleştirmektir. Başlangıçta (DMF/Na2CO3 veya K2CO3) bulunan ortamda salisilaldehit ve polietilen glikol dihalojenürlerin etkileşmesiyle bis(o-formilfenoksi)etilen glikol türevleri elde edildi. Aldehit grubu taşıyan bu bileşikler Baeyer-Villiger oksidasyonu ile bis(o-hidroksifenoksi)etilen glikollere çevrildi. Bu yolla elde edilen podand tipi ürünler daha sonra alkali karbonatlar ve DMF veya DMSO varlığında 80-90 ºC’de farklı yapıda dibenzo crown eterler oluşturmak için tekrar polietilen glikol dihalojenürlerle reaksiyona sokularak değişik boyutlarda dibenzo[3n]crown-n (n=5-9) makro halkalı eterlerin sentezi gerçekleştirilmiştir.

Çalışmada ayrıca literatürde bulunmayan 1,2- yerinden sübstitüe nafto crown eterlerin sentezi üzerinde çalışmalar yapılmıştır. Bunun için önce 2-hidroksi-1-naftaldehitten başlayarak, alkali karbonatlar varlığında DMF içinde polietilen glikol dihalojenülerle bis[2-(1-formil)naftiloksi]etilen glikol podandların sentezi gerçekleştirildi. Elde edilen bu yeni bileşiklere Baeyer-Villiger oksidasyonu uygulanan koşullarda istenen hidroksi bileşikleri ele geçmedi. Aynı amaçla 2-naftolden başlayarak bis[2-(1-asetil) naftiloksi]etilen glikol podandların sentezi gerçekleştirildi. Daha sonra hidroksil türevlerini elde etmek için bu yeni podand bileşiklere farklı ortamlarda Baeyer-Villiger reaksiyonu uygulandı. Ancak istenen ürünler elde edilemedi.

Çalışmamızda kullanılan bu yeni yöntem, iyi verimle yeni podand bileşiklerinin sentezlenmesinde ve bunların oksidasyonu ile elde edilen ürünlerin kullanılmasıyla fazla bilinmeyen orjinal yapıdaki crown eterlerin elde edilmesinde kullanılabilir.

The main aim in this study is that the synthesis of novel polyethylene glycol podands in various species and different chain length and starting from these compound to achieve the synthesis of in the structure of dibenzo[3n]crown-n macrocyclic ethers using novel methods with good yield. In the beginning, bis(o-formylphenoxy)ethylene glycol derivatives were synthesized with the reaction of salicylaldehyde and polyethylene glycol dihalides in the presence of (DMF/Na2CO3 veya K2CO3). These compounds having formyl groups were converted to bis(o-hydroxyphenoxy)ethylene glycols using Baeyer-Villiger oxidation. The podand type of products obtained by this way were then condensed again with polyethylene glycol dihalides in the presence of alkali carbonates and DMF or DMSO at 80-90 ºC to form the different type of dibenzo[3n]crown-n (n=5-9) ethers. Another aim of the work is that the synthesis of naphtho crown ethers substituted in 1,2- positions not existing in the literature. For this purpose firstly, starting from 2-hydroxy-1-naphthaldehyde, bis[2-(1-formyl)naphthyloxy]ethylene glycol podands were synthesised in DMF with the polyethylene glycol dihalides in the presence of alkali carbonates. In the different reaction conditions Baeyer-Villiger oxidation was applied to the novel compounds obtained, but desired hydroxy compounds were not be obtained. For the same purpose, starting from 2-naphthol, bis(2-(1-acetyl)naphthyloxy]ethylene glycol podands were synthesized. Later, Baeyer-Villiger reaction was applied in different reaction condition to the novel compounds to obtain hydroxy derivatives, but desired products could not be obtainad. This novel method used in our study can be used the synthesis of novel podand type of compounds with good yield and with the use of products obtained of the oxidation of these compounds can be synthesized novel crown ethers having orginal structure not well-known.