Doğu Karadeniz Kırsal Mimarisi Örneklerinden Rize-fındıklı Aydınoğlu Evi Restorasyon Projesi

Abstract

Doğu Karadeniz doğası, kültürü ve mimarisi ile özellikli bir yaşam çevresidir. Bu özellikli coğrafyaya ait geleneksel mimari miras, koruma çalışmalarının yetersizliği, koruma bilincinin oluşmamış olması ve değişen yaşam koşulları karşısında hızla yitirilmektedir. Rize’nin Fındıklı ilçesinde bulunan Aydınoğlu Evi ve serenderi, yapım tekniği ve mimari özellikleriyle Doğu Karadeniz kırsal mimarisinin tipik bir örneğidir. Eğimli bir arazide çay bahçeleriyle sınırlanan yapı hemen yanında bulunan serenderi ve su kuyusu ile birlikte özgünlüğünü büyük ölçüde koruyarak günümüze ulaşmıştır. Tez çalışmaları kapsamında çalışılan mimari kültürün ne gibi şartlarda oluştuğunu anlamak için Doğu Karadeniz tarihçesi, coğrafi özellikleri, iklim ve topoğrafik özellikleri, sosyo-kültürel ve ekonomik yapısıyla incelenmiştir. Yapının günümüzdeki durumu rölöve çizimleri, fotoğraflar, hasar, malzeme ve dönem analizleriyle ayrıntılı olarak belgelenmiş, Doğu karadeniz kırsal mimari geleneği; yerleşim düzeni, plan özellikleri, yapım teknikleri ve malzeme başlıkları altında incelenemiştir. Yapının özgün durumunu yansıtan restitüsyon önerisi ve restorasyon projesi hazırlanmış ve böylece günümüzde sayıları giderek azalan Doğu Karadeniz kırsal mimarisi örneklerinden biri olan Aydınoğlu Evi’nin gelecek nesillere tarihi bir belge olarak aktarılması sağlanmıştır. Bu çalışma kapsamında getirilen koruma önerileri; bölgedeki koruma çalışmalarına bir örnek oluşturacak ve aynı zamanda bölge mimarisi hakkındaki literature de katkı sağlanmıştır.

Eastern Black Sea is a featured life environment with its nature, culture and architecture. The vernacular architectural heritage belongs this featured geography, has been losing quickly due to lack of conservation studies, not consisting of conservation awareness and changing life conditions. Aydınoğlu House and its store house(serender in local terminology) which located in Rize-Fındıklı, is one of the typical example of Eastern Black Sea rural architecture. The building bordered with tea plants in a sloping terrain has preserved its authenticity highly with its store house and water well since nowadays. Within the studies of the thesis history, geography, climate, topographic features, socio-cultural and economical conditions of Eastern Black Sea region researched for understanding how this architectural culture created in which conditions. The present state of the building would be documented detailly with survey drawings, photographs, chronological analysis, detorioration analysis and material analysis. The rural architectural tradition of Black Sea would be researched under the titles of settlement, construction techniques, plan and material properties during the thesis studies. Restitution proposal that showing the original state of the building would be formed as a result of analogical datas, structural traces, old photographs and interviews with the users of the building. The main aims of this study are transmitting Aydınoğlu house which is one of the example of the Black Sea rural architecture and making an example to the conservation studies in the region and contribute the literature about the vernacular architecture in the region.