Ambalaj Tasarımında Kullanıcı Deneyimi: Bir Zeytinyağı Ambalajı Üzerinden Değerlendirme

Abstract

Değişen tüketici ihtiyaçları, teknolojik ve sosyoekonomik gelişmeler, ambalajların rekabet edebilmek için kullanıcıya yeni kullanım önerileriyle farklı deneyimler sunmak zorunda oldukları bir ortam yaratmaktadır. Bu bağlamda, bu çalışma kullanıcı deneyimi kavramının ambalaj tasarımındaki yerini ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Çalışma, literatür çalışması ve araştırma üzerine kurulmuştur. Kullanıcı deneyimine ilişkin görüşler ve teoriler ile ambalaj tasarımının genel özellikleri incelenerek ambalaj tasarımında kullanıcı deneyimine ait kuramsal bir çerçeve oluşturulmuştur. Bu kuramsal çerçeveye dayanarak, bir zeytinyağı ambalajı üzerinden yürütülen araştırmada hem kullanıcı hem de tasarımcı görüşlerine yer verilmiştir. Zeytinyağı ambalajı kullanıcılarından 10 katılımcıyla gözleme dayalı yarı yapılandırılmış görüşme yapılmıştır. Bununla birlikte, ambalajın tasarımcısıyla da yarı yapılandırılmış görüşme yapılarak katılımcılardan ve tasarımcıdan gelen veriler arasında ilişki kurulmaya çalışılmıştır. Ayrıca katılımcıların demografik özelliklerini belirleyebilmek ve görüşme sonuçlarını bu özelliklere göre değerlendirebilmek amacıyla tüm katılımcılara görüşme öncesinde kısa bir anket uygulanmıştır. Araştırma bulguları, ambalaj tasarımında kullanıcı deneyimi modelinin bileşenleri göz önünde bulundurularak değerlendirilmiştir. Çalışmada, ilerideki çalışmalara yön verebilecek sonuçlara ulaşılmıştır.

Ever-changing consumer needs, technological and socioeconomic developments create environments where packages have to offer different experiences to the users with new usages for the competition. In this context, this study aims to reveal the place of user experience in packaging design. This study is founded on literature review and research. Theoretical framework of user experience in packaging design was built up by analyzing the views and theories regarding user experience and the general characteristics of packaging design. Depending on this theoretical framework, both user and designer views were included in the research, which was conducted over an olive oil packaging. Observation supported semi-structured interview was carried out to 10 participants who use olive oil packaging. In addition to this, semi-structured interview was carried out to the designer of packaging and it is endeavored to elicit the relationship between the data coming from the users and the data coming from the designer. Furthermore, to be able to define the demographical properties and to be able to evaluate the interview results according to these properties, before the interview a mini survey was applied to all participants. Research findings were evaluated by considering the main components of the user experience model in packaging design. In the study, it is managed to reach to the results that can lead further studies.