Mimarlıkta Anlatı Olarak İmge

Abstract

Bu çalışma, farklı disiplinlerde kullanılan, tek katmanlı ve indirgemeci olduğu, soyutlama yeteneğini zayıflattığı düşünülen imge kavramının, eleştirel düşünce doğrultusunda mimarlık bilgisinin üretiminde kullanılabilmesi için bir araştırma stratejisi önerisi sunmaktadır. Biçimselden zihinsele geniş bir yelpazede anlamlandırılabilen, düşünceyi, temsili ve eleştiriyi ifade etmekte çekinilmeden kullanılan bu kavramın, mimarlık içinden yeniden tanımlanması gerekliliği düşünülmüştür. Bu çalışmada, yaygın olarak görüntü ve biçimle aynı anlamda kullanılması nedeniyle düşünce süreçlerini, yüzeysellikten ve biçimcilikten kaynaklanan indirgemeci bir şekilde yönlendirdiği düşünülen imge kavramının, anlatı olarak okunduğunda, yapılı çevre üzerinden mimarlık bilgisinin üretilmesinde anahtar bir kavram olarak kullanılabileceği tartışılmıştır. Anlatı olarak imge, bütüncül bakış açısının temsil ettiği, büyük resmin ifadesi olarak düşünülmektedir. Bu bakış açısı ile imgenin katmanlı yapısı ve bu katmanlar arası ilişkilerin, bir ağın düğümlendiği noktalara benzer yapısı ortaya konmuş, bu ilişkilerin yarattığı enerjinin imgenin anlamlandırılmasında önemli bir yer oluşturduğuna dikkat çekilmiştir. İmgeye ait anlatıyı okumak, bu kavramı mimarlık bilgisinin üretiminde bir araç olarak kullanmak için önerilen yöntemi oluşturmaktadır. Bu yöntemin, Kayseri Sahabiye Mahallesi imgesi örnekleminde, yapılı çevre üzerinden disiplinler arası eleştirel bilginin oluşturulması ve kültürün sürekliliğinin sağlanabilmesi doğrultusunda imgenin yerini yeniden tanımladığı düşünülmektedir. Mimarlıkta anlatı olarak imge, özellikle çok katmanlı ve okunması güç yapıların eleştirel bilgiye dönüştürülebilmesi ve kentsel mekânların, mimari ürünlerin, korumaya ve dönüştürmeye yönelik çalışmalarının farklı aşamalarında, var olan kentsel, mekânsal bilginin okunması için bir bakış açısı önermektedir.

This study, proposes a research strategy for the use of the “image” in producing architectural knowledge through critical thought, which is accused of being a single layered, reductionist concept and directing the mental processes figuratively. In everyday language, it is being used to define a wide spectrum of meanings from figural to the mental and expresses the thought, representation and criticism without hesitation. Because of this, to redefine it as a concept became necessary, in the field of architecture. In this study, it is argued that, reading the image as a narrative will recover the concept being shallow and reductionist, as it is understood extensively. It is thought that reading the image as a narrative can be used as a key concept to generate the architectural knowledge from the built environment. In this manner, it is thought as an expression of the “big picture” as presented in the holistic point of view. Consequently, the image is presented with its multi-layered properties and the energy of the relations between these layers is found important in meaning the concept, which is similar to the relation of the knots on the net. Reading the narrative of the image illustrates the proposed method as a tool in producing architecture knowledge. It is thought that this method redefines the image as a concept, in using the interdisciplinary critical knowledge generated from the built environment, over the exemplar of Kayseri Sahabiye District. As a result, image as a narrative in architecture, proposes a point of view especially for translating the multi-layered and unlegible structures of the cityscape to critical knowledge and presenting this knowledge to the studies of preservation and gentrification of the urban and architectural space.