Endüstri Yapılarının Yeniden İşlevlendirilme Sürecinde Aydınlatma Tasarımı: Ankara Cer Modern Örneği

Abstract

Endüstri Yapılarının bir sergi alanı olarak yeniden işlevlendirilmesinde oluşan, yapının doğal aydınlatma elemanlarının yeni işleve adapte edilme süreci bu tezin konusunudur. Bu yeniden işlevlendirme süreci; eski yapıların sergi alanı olarak yenilenmesi ile aydınlatma arasında bir ara kesit oluşturmaktadır. Bu süreç aynı zamanda, var olan bir yapının yeni fonksiyonunu kurgularken, tasarımı ‘doğal ve yapay aydınlatma’ odaklı incelemenin gerekliliğini ön plana çıkarmaktadır. İşlevlerini yitirmiş Endüstri Yapılarına yeni fonksiyonlar vererek kentin dinamizmine her anlamda katkıda bulunmak, yapılar ancak konfor gereksinmeleri göz önüne alınarak projelendirildiğinde gerçekleştirilebilir. Bu noktada, görsel konfor gereksinimlerinden ödün vermeksizin aydınlatma enerjisinden tasarruf edildiği zaman, yapıyı bir ‘Endüstri Mirası’ olarak korumaktan söz edilebilir. Tez çalışmasında; Endüstri Yapısı tipolojisi üzerinden örnek bir uygulama olarak Ankara’daki Cer Modern Kültür-Sanat Merkezi binası seçilmiş, bu yapının yeni fonksiyonu ile aydınlatma tasarımının ilişkisi değerlendirilmiştir. Çalışmada ayrıca; Endüstri Yapılarının tarihsel süreçteki gelişimi ve bu yapıların tipolojisi, doğal ve yapay aydınlatmayla olan kesişimine dair genel bilgiler verilmiş, çalışmanın amacı ve çalışmada izlenen yöntem ifade edilmiştir. Çalışmanın temelini oluşturan ana kısımda; Cer Modern Kültür-Sanat Merkezi binası Dialux aydınlatma simülasyonu programında gerçek boyutlarına ve mimarî özelliklerine göre modellenmiştir. Dialux aydınlatma simülasyon programında elde edilen aydınlık düzeyi verilerine göre birtakım değerlendirmelerde bulunulmuştur. Yapılan tasarımların ve elde edilen simülasyon sonuçlarının, sergileme alanı standartlarına ve kriterlerine uygunluğu kontrol edilmiştir. Buna göre; Cer Modern Kültür-Sanat Merkezi binasında sergilenen eserlerin hassasiyetleri de göz önüne alındığında, binanın aydınlatma tasarımı üzerine birtakım öneriler geliştirilmiştir. Tezin sonuç kısmında yapılan değerlendirme ve öneriler; bir Endüstri Yapısına yeniden işlev verirken, ‘aydınlatma tasarımı’nın nerede durduğunu ve durması gerektiğini ifade etmeye yöneliktir.

The main topic of this thesis is the adaptation process of the natural lighting elements of Industrial Buildings to new functions as these structures are reused as an exhibition site. This adaptive-reuse process constitutes an intersection between revitalization of these structures as exhibition sites and their lighting. As this process designs the new function of an already existing structure, at the same time it emphasizes the necessity of an investigation whose design is focused on ‘artificial and natural lighting.’ Being able to contribute to the dynamic character of the city in every sense by giving new functions to those nonfunctioning Industrial Buildings can only become a reality only when these structures have turned into project in consideration of their comfort requirements. In regards to this point, when lighting energy can be saved without compromising the necessities of visual comfort, it possible to speak of conserve the structure as an ‘Industrial Heritage.’ The Cer Modern Culture-Arts Center in Ankara is selected as the example application within the typology of Industrial Building and the thesis examines the relationship between the new function of this structure and its lighting design. In this thesis; Cer Modern Culture and Art Center is modelled by Dialux, a lightning simulation program, true to its size and architectural properties. Assesments have been presented based upon the lightning data given by Dialux, and also check the suitability of the applied design patterns and simulation results to the standards and criterion of the exhibition sites.