Su Havzaları Ve Planlama İlişkisi

Abstract

Kentlerde yaşanan aşırı nüfus artışı sonucu; kentsel alanlar sağlıksız bir biçimde gelişmekte, kentin yakın çevresindeki kırsal nitelikli alanlardaki plansız yerleşmeler nedeniyle, şehrin devamlılığı açısından son derece önemli olan doğal kaynaklar hızla tüketilmektedir. Bu çalışmanın amacı; insan için temel gereksinim olan su kaynaklarının, plansız gelişen insan yerleşimleri ve insan eylemleri sonucu kirletilmesi, bu konuda acilen önlem alınmaması durumunda, ilerde telafisi mümkün olmayan sonuçların doğacağını kabulü ile, ülkemizde içme suyu havzalarındaki yasal ve yönetimsel çelişkileri de ortaya konarak, su toplama havzalarında doğru planlama yaklaşımını belirlemektir. İstanbul’un en önemli su kaynağı olan Ömerli Barajı ve havzasının İstanbul Metropoliten Alanı içindeki konumundan ve yürürlükte olan yasaların işleyememesinden dolayı yoğun kentleşme baskısı altındadır. Ömerli Havzası Ekosistemi, su kaynakları ve orman alanları gibi potansiyellerin yanı sıra, Bern Sözleşmesi ile koruma altına alınmış bitki ve hayvan türlerini de barındırması açısından özellikli bir alandır. Ülkemizde yaşanan havza planlama sorunlarına tipik bir örnek oluşturduğundan, Ömerli Havzası incelenmiş, burada yaşanan sorunlar ortaya konmuştur.Çalışmanın sonucunda, su toplama havzalarının bütünlük içine ele alınıp planlanabilmesi için yapılması gereken yasal ve yönetimsel düzenlemeler belirtilmiş, bir havza yönetim biriminin örgütlenmesi önerilmiştir.

Because of the rapid population growth in cities, urban areas grow unhealthy, unplanned settlements occur in city fringes and natural resources; which are extremely important for urban sustainability, are being damaged. Water basins, are being preferred for living, by the people from different socio–economic classes, with their large water surfaces, green open spaces, and by their other climatic and aquatic functions. The aim of this study is, to determine the optimum planning approaches in Turkey, for water basins; which are polluted by the unplanned human settlements and, other human actions, by introducing the local legislation and managing contradictions. In second and third chapters water basins and elements of water basin ecosystems are introduced. Damages, caused by the urban pollution and sustainable usage of potentials in water basins are examined with the ecologic planning method. Also international planning policies and Turkish legislation system on water resources and planning policies are examined. Ömerli Water Dam and basin is the largest water source in Istanbul Metropolitan Area, forced by the urbanization, caused from the laws and orders on different subjects, which effect each other, leading to make the legislation harder to apply. As the result, solutions are given for the water basins to be planned in whole basin ecosystem, by the ecologic approach and arrangements on water legislation and management in Turkey.