Kayseri Ve Çevresindeki 19. Yüzyıl Kiliseleri Ve Korunmaları İçin Öneriler

Abstract

Teokratik bir devlet olan Osmanlı İmparatorluğu’na bağlı gayrımüslimler için 19. yüzyıl, önemli değişimlerin yaşandığı bir dönemdir. Batılılaşma hareketleri ve diğer gelişmelerin devamında yayınlanan Tanzimat Fermanı ‘ndan sonra, kilise yapımı ile ilgili kısıtlamalar kaldırılmıştır. Yüzyıllar boyunca önemli bir Ermeni ve Rum nüfusu barındıran Kayseri’ de bu dönemde pek çok kilise yapılmıştır. Mübadele ve tehcirle terk edilen ve vandalizm, kötü kullanım ya da bakımsızlık gibi nedenlerle hasar gören bu kiliseler, yapıldıkları dönemin sosyal ve mimari yapısını gösteren birer belgedir. Estetik değerleriyle kent dokusuna katkıları da korunmalarını gerektiren bir diğer nedendir. Çalışmada daha önce envanteri yapılmamış olan bu kiliseler tespit edilerek, fotoğraf ve rölövelerle belgelenmiş, bugünkü durumları ve korunma problemleri belirlenerek koruma önerileri geliştirilmiştir. Kiliselerle birlikte, bulundukları yerleşimleri de kapsayan öneriler; yasal ve örgütsel boyutları, kaynak sağlanması, girişimcilerin birikim ve deneyimi açılarından ele alınmış, onarım ve yeniden işlevlendirme konusunda, yapıların özgün mimari karakterlerinin bozulmaması gözetilmiştir. Yerleşimlerin birbirleri ve kent merkezi ile ilişkileri, mimari ve doğal dokularının sürekliliği göz önüne alınarak, kentin tanıtımı ve sosyal-kültürel hayatının canlandırılmasını hedefleyen rotalar belirlenmiştir. Bu rotalarda yer alan kiliselerin kültür, eğitim, toplantı vb. işlevlerle kullanımları önerilmiştir.

For the non-muslims of the theocratic Ottoman Empire, 19th century was the period when most important transformations took place. Following the westernization movement and its consequences, declaration of Tanzimat Edict abolished the limitations and control on church building. Kayseri, having a large population of Greeks and Armenians throughout the history, witnessed the construction of numerable churches at this period. These churches were abandoned after the deportation of Armenians in 1915 and population exchange in 1924 and they decayed due to neglect, misuse and vandalism. These buildings are documents recording the social and architectural structure of their period. Moreover, they are also needed to be preserved for their aesthetic value and their contribution to urban pattern. In this study, 19th century churches in Kayseri are recorded with drawings and photographs, their current situation and conservation problems are determined and preservation proposals are made. The conservation methods for the churches is discussed and proposed under the topics of legal and institutional dimensions, providing resources, experience of the entrepreneurs. For the proposals of restoration and re functioning, the main concern is to maintain the original architectural character of the buildings. . Based on the relationships of settlements with each other and with the city centre, or architectural and natural characteristics, excursion routes are planned, which would be effective in improving the cultural life of the city. The churches are planned to be centres in the routes, and refuntiones as cultural or educational purposes.