Gaziantep Yöresi Türkmenleri Barak Ağzı Uzun Havalarının Müzikal Analizi

Abstract

Anadolu coğrafyasının Güneydoğu bölümü, Türkmen yerleşimleri açısından kültürel önem teşkil etmektedir. Bu yerleşimlerin görüldüğü bir bölge de Gaziantep ilimizdir. Gaziantep yöresinde Türkmen yerleşimleri, 16. yüzyıl ortalarından başlayarak 19.yüzyıl sonuna kadar Osmanlı Devlet politikaları ile şekillenen bir sürecin sonucu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu bölgede uygulanan iskân politikaları bölge aşiret yapılarının, sosyal, ekonomik ve kültürel öğeleri üzerinde ciddi etkilerde bulunmuş olması itibariyle, Güneydoğu Anadolu müzikal birikiminin önemli bir kısmına sahip olan bölge halkının sanat algısında da etkili olmuştur. Repertuar açısından farklılık içeren çeşitli türleri bünyesinde barındıran Gaziantep yöresi karakteristik ezgilerinin en önemlilerinden biri ?Barak Ağzı? uzun havalardır. Yöreye has makamsal işleyiş, icra özellikleri ve bahsettiğimiz politik gelişmeler sonucu anlamsal bir farklılık kazanan yorum algısı temelinde şekillenen bu müzik kültürü, tespit açısından üzerinde çok fazla araştırma ve çalışma yapılmamış bir durumdadır. Cumhuriyet dönemi sonrasından günümüze kadar konu ile ilgili yapılan çalışmaların ise az sayıdaki birkaç kitap ile tezden ibaret olduğu ve bu çalışmalarda da genellikle müzik öğesinin yeterince irdelenmediği görülmektedir. Bu çalışma ile hedeflenen; bölgedeki ?Barak Ağzı? uzun havaların tespiti sonrası, bu eserleri tarihi, sosyolojik ve kültürel yönden incelemek, tavır, üslup, icra teknikleri, müzikal seyir, kişisel stiller, müzik ve enstrüman birleşimlerindeki teknik vb? detaylar açısından analiz etmektir. Bu çalışma ile elde edilecek sonuçların, ülkemiz geleneksel müzik kültürünün önemli bir parçasını oluşturan ?Barak Ağzı? uzun havaların gerçek niteliği ile ortaya çıkarılarak kazanılması, konu ile ilgili çalışma yapacak icracı ve araştırmacılara güvenilir bir kaynak oluşturulması yönünde katkı yapması temel amaçlardan birini oluşturmaktadır.

The Southeast Region within the goegraphy of Anatolia, bears cultural significance in the context of Turcoman settlements. One of the locations where their settlements dominantly prevail, is our city of Gaziantep. Turcoman habitation in Gaziantep region had started by mid 16th century and existed till the end of 19th century. Consequently we concieve them in line with the Ottoman State policies pursued in that period. Eventually, the residence policies applied and adapted to the Region.have made serious impact over the social,. economic and cultural elements of tribal structure and due repercussions were noted on Regional urban people who still hold the lion?s share in Southeast Anatolia?s, opulent folk music . Likewise their musical perception was also effected. Among the rich vairety of Gaziantep regional repertory, the ?Barak Ağzı?(accented)(uzun havalar)(elegy like) folk songs, exhibiting topmost regional traits, hold great significance. Unfortunately very little research has yet been made for revealing the full content of this typical musical culture; comprising musical mode (makamsal işleyiş) unique to the Region, performance properties and different perception of folkloric literature which adds to it semantic dimension, due to the afore mentioned political developments in the area. During the Republican era until today, very few studies have been made on this field, namely, only a small number of books, booklets or theses, in which the music element is hardly focused upon. The purpose of this research is primarily, to find out and designate the ?Barak Ağzı? folk song pieces of the Region and then focus upon them from historical, sociological and cultural point of view; finally analyze them from the aspect of mode, manner,literary discourse, performance tehcniques, musical progress, personal styles, the way of harmony between the musical instrument and the music itself, plus other relevant details. Among the major results of this study, we wish to maintain and regain ?Barak Agzı? folk pieces with its genuine qualities, which constitute a milestone in our traditional folk music culture . Furthermore, in the same manner, we hope to modestly contribute to the efforts of future researchers, presenting them a dependable source for this field of study.