Türkiye'de milli gelirin tahmini ve gerçekleşen değerlerinin karşılaştırılması

Abstract

Gayri safi milli hasıla Ülkelerin kısa dönemli üretimlerini, gelişmişlik ve az gelişmişlik derecelerini göstermesi bakımından son derece önemlidir. Gayri safi milli hasıla Uç yöntemle hesaplanabilir. Bu yöntemler Üretim, Gelir ve Harcamalar yöntemidir. ülkemizde bu yöntemlerden üretim ve gelir yöntemleri kullanılmaktadır, ülke çapında özel tüketim harcamaları hakkında sağlıklı veriler bulunmadığından harcama yoluyla hesaplama yapılamamaktadır. Bu çalışmada Türkiye'nin 1981-1990 dönemi için GSMHsının ve tarım, sanayi ve hizmetler kesimi katma değerinin ön tahmin değerleri ile gerçekleşen değerleri arasındaki uyumu incelemek için 7 değişik ölçüt kullanılmıştır. Bu ölçütler şunlardır: Ortalama Mutlak Sapma(OMS), Ortalama Kareli Sapma(OKS), Ortalama Mutlak Orantılı Hata(OMOH), Kikare ölçütü(CSTS), Uyum Gücü Ölçütü(UG), Bilgi îndeksi(BI) ve Basit korelasyon Katsayısı(COR) Bu ölçütlere göre GSMHnın tahminlerini değerlendirdiğimizde; Cari Üretici Fiyatları ile gerçekleşen değere en yakın olan tahminin 8.ci tahmin en uzak olan tahminin ise 2.ci tahmin, Cari faktör fiyatları ile gerçekleşen değere en yakın tahminin 5.ci tahmin, en uzak tahminin ise 2.cı tahmin, 1968 yılı üretici Fiyatları ile gerçekleşen değere en yakın tahminin 8.ci tahmin, en uzak tahminin ise 2xi tahmin, 1968 yılı Faktör Fiyatları ile gerçekleşen değere en yakın tahmin lO.cu tahmin en uzak tahminin ise 2.ci tahmin olduğu görülür. Benzeri değerlendirme çalışmaları tarım, sanayi ve hizmetler kesimi katma değerleri için de yapılmıştır. Ayrıca GSMH, tarım, sanayi ve hizmetler kesimi katma değerlerin tahmini değerlerinin iktisadi politika değerlendirmelerinde kullanılabilecekleri düşünülerek, bu tahminlerle ilgili öngörülen büyüme oranlan ile gerçekleşen değerlerin büyüme oranlarının da bir karşılaştırılması yapılmıştır. Bu değerlendirme sonuçlarından görüldüğü gibi, tahmin dönemi uzadıkça hata payı azalmaktadır. Ancak ilk tahminlerdeki yanılmaların azaltılması için DİE bünyesinde bu doğrultuda çalışmaların yapılması gerektiğini düşünüyoruz.