XIX. Yüzyıl İstanbul’unda Bahçe Köşkleri

Abstract

Osmanlı mimarisi, özellikle Lâle Devri (1718-1730) ve sonrasında “Batılılaşma dönemi” olarak anılan dönemde, farklı bir doğrultuda gelişmeye başlamıştır. Yeni yorumların arandığı, hızla değişen kültürel ve toplumsal yapının her alana yansıdığı bu dönemde, özellikle XIX. yüzyılda meydana getirilen mimari eserler bu değişimi çok çarpıcı bir biçimde ortaya koymuştur. Dönemin mimari anlayışı, en büyük ölçekten en küçük ölçekli yapılara dek yansımış ve bahçe köşklerinde de bu anlayışın etkileri ortaya çıkmıştır. Bu tezin amacı, Osmanlı bahçe mimarisinin önemli öğelerinden olan bahçe köşklerinin, XIX. yüzyıl boyunca İstanbul’da inşa edilmiş bazı örnekleri hakkında kapsamlı bir değerlendirme oluşturmak ve bu yapılar aracılığıyla dönemin mimarisine ışık tutmaktır. Belirli bir zaman diliminde ve coğrafyada inşa edilmiş olan bahçe köşklerinin incelendiği bu çalışmanın, XIX. yüzyıl boyunca İstanbul’da inşa edilen tüm bahçe köşklerini belgelemeyi amaçlayan bir katalog çalışması olmadığı özellikle hatırlanmalıdır.

Ottoman Architecture, especially after Tulip Era (1718-1730), started to develop in a different direction. Architectural works formed during this period in which new interpretations were being searched with the rapidly changing cultural and social structure, reflected this change in a very remarkable way. The purpose of this thesis is to shed light on the architecture of this period by creating a comprehensive assessment of some examples of garden kiosks built in Istanbul during the XIXth century, which are one of the most important elements of Ottoman garden architecture. It must especially be remembered that, this study is not a catalog study which aims to document all of the garden kiosks that were built in Istanbul in the XIXth century.