Milli Saraylar'da Duvar Ve Tavanlarda Yer Alan Doğa Ve Mimari Konulu Manzara Resimleri

Abstract

Bu çalışma 19. yüzyıl son dönem Osmanlı yapıları olan Milli Sarayların duvar ve tavanlarında yer alan doğa ve mimari konulu tasvirleri incelemektedir. Çalışmada, tasvirlerin resim özellikleri, yaklaşık olarak yapıldıkları tarih ve yapan sanatçıların kökenleri ince lenmek istenmiştir. Bütün bu özellikleri saptarken, yapıların mimarlık tarihleri -bulunabildiğince- ve Milli Saraylar Daire Başkanlığı Arşivi'nde bulunan belgelerden yararlanılmıştır. Milli Saray, Köşk ve Kasırlarda yer alan tasvirler "Doğa ve Mimari konulu manzara resimleri" ve "Figürlü Kompozisyonlar" başlıklı olmak üzere iki ana grupta ele alınmıştır. Milli Saraylar yapı grubu içine giren yedi saray, köşk ve kasır farklı resim özelliği sergilerken, her yapı, kendi içinde bile, mekanlara göre, farklı resim özelliği gös termektedir. Mimari olarak eklektisist özellikler taşıyan bu yapıların duvar ve tavan tasvirlerinde eş özellikler taşıdığı saptanmıştır. 19. yüzyıl Batı etkisi son dönem Osmanlı yapılarında mimari ve süsleme motifleri açısından etkili olmakla beraber, geleneksel özelliklerde gözardı edilmemiştir. Duvar ve tavan resimlerinde bu eklektisist yaklaşımın en belirgin örneği konu seçimlerinde de izlen mektedir. Osmanlı başkenti ol-uri İstanbul'dan seçilen konuların yanısıra, özellikle İtalya'dan, Akdeniz dünyasından ve Kuzey Avrupa'dan seçilen resim konuları, bu seçmeci yak laşımın örneklerini oluşturmaktadır. -v- Tüm bu bilgiler doğrultusunda, Milli Saraylar yapı grubu nun duvar ve tavan süsleme programını oluşturan tasvirli kompozisyonlarda, özgün olanların pekçoğunun yabancı kö kenli sanatçı veya ustalar tarafından tasarlanmış ve uygulanmış olduğu söylenebilir. Ancak bu uygulamaların hangi yaptırımla yönlendirildiği, bugün varolan bilgiler ışığında bilinememektedir. Öte yandan yapıların Osmanlı dönemindeki mekan işlevi çözümlemeleri henüz tam olarak ortaya çıkarılamadığı için, sözkonusu tasvirleri, bulun dukları mekanların işlevine dayanarak çözümlemek oldukça güç görünmektedir. İleride yapılacak çalışmalarla, mekan ların özgün işlevleri ortaya çıkarıldıkça, bu tasvirler kuşkusuz daha sağlıklı ele alınabilecektir.

This study examines the paintings with subjects from nature and architecture on the walls and ceilings of a number of late 19 th century Ottoman buildings, the National Palaces. In the study, the characteristics of paintings, the approximate dates they were executed and the origins of the artists are discussed. History of Architecture and the Archives of the Directorate of National Palaces served as the main source of information for this discus sion. The paintings in the mansions and pavilions of the National Palaces are grouped under two headings: "Paintings with scenes of nature or architecture", and "compositions with figures". Apart from the paintings and compositions mentioned above, the classical traditional Ottoman interior decoration, neo-classical, neo-baroque, neo-rococco decorations and decoration influenced by the Alhamra style have strongly influenced the decorative programmes in the buildings of the National Palaces. Paintings with subject are found among decorations of different styles. The paintings have strong European character in their techniques, their uses of colour and their compositions. While the seven palaces, mansion and pavilions making up the National Palaces buildings group show different paintig characteristics, even within each building, sepa rate spaces show differences in their paintings. -vıı- Parallel with the architectural ecclecticism of the buildings, the paintings on walls and ceilings show ecclectic characteristics. Although 19 th century European art has great inpact on the architecture and decoration of the late Ottoman buildings, traditional aspecst are not totally disregarded. The roost remarkable example of this ecclecticisim in wall and ceiling paintings is the choice of subjects. The paintings are generally on walls top section of walls, ceilings, on domes, under the arches and on pandantives. The decoration on ceilings is usually divided into panels. Paintings are mostly executed with frescoe technique, but in some cases they are performed on dry plaster and on canvas. It is possible to assume that many of the original painting compositions forming the wall and ceiling decoration programme of the National Palaces have been designed and performed by artists and craftsmen of foreign origin. But it is difficult to know in the light of existing information how the performances of these artists were guided and directed. On the other hand as the "function analyses of space" in the buildings of the Ottoman period are not as yet finalised, it is impossible to analyse the paintings according the functions of the space they are located in. More specific explication of original functions of building spaces by future researchers will lead to detailed interpretation and evaluation of these paintings