Kalite Ödüllerinin Şirket Performansına Etkisi: Türkiye Özelinde Tüsiad-kalder Ulusal Kalite Ödülü Örneği

Abstract

Kalite ödüllendirme süreci, örgütlerin performanslarını bütünsel bir perspektifte ele alarak kalite yönetimi uygulamalarının başarısının ve şirket performansına etkisinin değerlendirilmesi ve başarılı bulunan uygulamaların ödüllendirilmesi yolu ile kalite yönetimi çabalarının örgüte getirdiği faydanın görünür kılınması esasına dayanan popüler bir uygulamadır. Küresel rekabetin her geçen gün daha da sertleştiği günümüz dünyasında “kalite”, şirketlerin hayatta kalabilmek ve rakiplerine üstünlük sağlamak adına kullandıkları en önemli koz haline geldiğinden, kalite ödüllerine gösterilen rağbet de azımsanmayacak seviyededir. İlk olarak 1951 yılında, Japonya’da JUSE tarafından Deming Ödülü’nün uygulamaya konulmasıyla gündeme gelen kalite ödüllerinin birincil amacı, genelde kalite yönetimi uygulamalarının ve özelde de TKY yaklaşımının örgütlerde benimsenerek yaygınlaşmasını ve doğru şekilde uygulanmasını sağlamaktır. Ülkemizde de 1993 yılında Kalder tarafından Tüsiad-Kalder Ulusal Kalite Ödülleri verilmeye başlanmıştır. Bu çalışmada kalite ödüllerinin örgütler üzerindeki etkisi Tüsiad-Kalder Ulusal Kalite Ödülü örneği üzerinden açıklanmaktadır. Ülkemizde örgütlerin Tüsiad-Kalder Ulusal Kalite Ödülü sürecine “niçin?” ve “nasıl?” girdikleri, bu sürecin sonucu olarak ne elde etmeyi bekledikleri ve ne elde ettikleri sorgulanarak kalite ödülünün ve ödül sürecinin şirket performansında ne tür ve ne yönde etkiler yarattığı ortaya konulmaya çalışılmıştır.

As a result of the belief which states the best way of gaining competitive advantage is an effective quality management, quality awards have become more popular in last two decades. In today’s severe competitive world, quality is the most powerful instrument to achieve sustainable business success. Because of this situation, quality award participation is getting more popular among organizations. The very first quality award is Deming Prize, which has been established by JUSE in 1951. Afterwards, in 1987 MBNQA and in 1992 European Quality Award have set up in USA and in Europe respectively. These three major quality award programs have been pioneer for other national quality awards through the world. In Turkey, Tüsiad-Kalder Natioanal Quality Award has been established in 1993, accordingly. In this study, the effects of quality awards and participation of award process on the organizational performance have been explained with the case of Turkish National Quality Award.