Nehir Havzalarında Sürdürülebilir Gelişme İçin Bir Yöntem : Oyun Teorisi

Abstract

Bu çalışmada, oyun teorisi, havza planlamada stratejik karar verme sürecinin analizinde kullanılmaktadır. Bir nehir havzasında yer alan Büyükşehir Belediyesi ve küçük ölçekli bir sanayi yatırımcısı arasındaki stratejik karar verme süreci modellenmiştir. Mevcut durumu (Oyun I) ve ideal durumu (Oyun II) gösteren iki ödeme matriksi oluşturulmuştur. Birinci oyunda oyuncular çevre maliyetlerini dikkate almadan karar verirlerken, ikinci oyunda oyuncular çevre mevzuatını ve çevre maliyetlerini dikkate alarak hareket ederler. Oyunlar; iki kişili, oyuncular arasında işbirliğinin olmadığı, sıfır toplamlı olmayan, sonlu oyunlardır. Her iki oyunda da oyuncular için en iyi strateji çiftini gösteren Nash dengesi araştırılmıştır. Büyükşehir Belediyesi sanayinin aşağı havzada organize sanayi bölgelerinde geliştirilmesini istemektedir, ancak birinci oyunda sanayici yukarı havzada sanayi alanlarının dışında yer seçer. Çevre maliyetlerinin dikkate alındığı ikinci oyunda ise, Nash dengelerine göre, sanayici Büyükşehir Belediyesi içerisinde altyapısı tamamlanmış bir organize sanayi bölgesini seçmektedir. Sonuç olarak, ikinci oyunda her iki oyuncunun da gelirleri artmakta ve aynı zamanda çevre korunabilmektedir.

In this study, Game Theory is used to analyze strategic decision making process for river basin planning. The strategic decision making process is modeled between the Metropolitan Municipality and a small industrial enterprise in a watershed. Two situations are represented by two payoff matrices; the present situation (Game I) and the ideal situation (Game II). In Game I, players make decisions without considering environmental costs whereas players act with consideration of environmental legislation and costs in Game II. These games are two-person, non-cooperative, non zero-sum and finite games. Nash equilibrium, which demonstrates the best strategy pairs for players, is explored for both games. The Metropolitan Municipality would like to develop industries in organized industrial districts in down-stream areas. However, in the first game, industrial enterprise prefers to locate outside industrial areas in up-stream. In the second game, according to Nash equilibriums, industrial enterprise prefers to locate in the organized industrial districts of the Metropolitan Municipality where the infrastructures are completed. In conclusion, players increase their payoffs and protection of environment is possible in the second game.