İnşaat sektöründe uygulanan sigorta çeşitleri ve risklerin proje yönetimi bakış açısıyla değerlendirilmesi

Abstract

Hızla gelişen, teknoloji ve rekabetin büyümesi ile oldukça yüksek bir risk maruziyeti altında ilerleyen inşaat sektöründe, riski paylaşmak ve bir kısmını kendi üzerinden aktarmak isteyen isteyen yüklenicilerin ilk yöneldiği sektörlerin başında sigorta gelmektedir. Hali hazırda yaygın olarak kullanılan inşaat sigortaları, büyük çapta işverenin taleplerini yerine getirmek adına yapılmakta ve yapılırken öncelik genelde prim bedellerine verilmekte, düşük primli poliçeler tercih edilmektedir. Ancak bu çalışmada amaç, yüklenicilerin sadece işveren istekleri doğrultusunda değil, kendilerini daha fazla koruma altına alabilmek adına tüm risklerini paylaştırmak için sigorta satın alma ve hasar süreçlerine önem vermesini sağlamaktır. Bu süreçte de günümüzde inşaat sektöründeki yeri sağlamlaşan proje yönetimi, yüklenicinin risklerini değerlendirerek ve aynı zamanda işveren bakış açısıyla da yaklaşarak, sigorta satın almalarda katkıda bulunmaktadır. Proje yönetimi aynı zamanda bu sigortaların proje süreçlerinde uygulanması ve risk yönetimine katkı sağlaması amacıyla yüklenici ve işverenle ortak hareket etmelidir. Öncelikle inşaat sektöründe satın alınabilecek sigorta tipleri, başta İnşaat Tüm Riskler, İş Makineleri, 3. Şahıs Mali Mesuliyet, İşveren Mali Mesuliyet olmak üzere açıklamış, yine bu türlerin kapsamları detaylandırılmıştır. Bunların dışında da satın alınabilecek sigorta türleri tanıtılmıştır. Yüklenicilerin ve işverenlerin hem projelerinde hem merkez ofislerinde oluşabilecek risklere karşı satın alınabilecek sigorta türleri olduğu da belirtilmiştir. Çalışma kapsamında en çok üzerinde durulan ve yaygın olarak inşaat sektöründe kullanılan İnşaat All Risk sigortası, Türkiye'de yapılan inşaat projeleri için detaylandırılmıştır. Bu sigorta türünün özellikleri, Türkiye'de uygulanan genel şartları ve tüm dünyada kabul edilen ve kloz olarak adlandırılan bazı özel şartları açıklanmıştır. Bu çalışma kapsamında, proje yönetimi ve risk yönetimi literatüre göre araştırılıp kategori edildikten sonra, inşaat all risk için belirtilen klozların bu kategorilendirilen proje ve risk yönetimi süreçlerine katkısı ve önemi değerlendirilmiştir. Bu doğrultuda da inşaat sigortacılığı sektöründe yaygın olarak kullanılan risk değerlendirme kriterleri belirtilmiştir. Yukarıdaki çalışmalar doğrultusunda çok önemli sonuçlar elde edilmiştir. İnşaat sigortacılığı sektöründeki risk değerlendirme kriterleri göz önünde bulundurularak ve çeşitli kaynaklara başvurularak, bir inşaat all risk poliçesi fiyatlama hesaplama aracı geliştirilmiştir. Tüm araştırmalardan ve değerlendirmelerden yola çıkılarak yapılan çıkarımlar neticesinde, inşaat sigortacılığı sektörü için bazı önerilerde bulunulmuştur.

Rapidly evolving technology and highly completive market environment leaves the Construction Industry vulnerable for an excessive risk exposure. Construction All Risk Insurance is one of the most convenient options for the Construction Companies that consider to diversify and mitigate their risk into the market. The currently practised construction insurances focused to meet the employer`s priorities and they`re mainly driven by the premiums. However, the aim of this study is to enable the contractors to evaluate the risk properly, avail them to consider all of the risk aspects such as damage process and not only to focus on employer's demand. Today, the project management strengthens their presence in the market by contributing the insurance purchases with their expertise on evaluating the risk that the contractors burden whilst considering the employer`s objectives. Project management should be cooperating with the contractor and the employer to ensure the insurance runs efficiently throughout the project processes and to contribute to the risk management. Firstly, widely purchased insurance types in construction sector are listed and explained. Primarily, Construction All Risks, Construction Plants and Equipment, Third Party Liability, Employer's Liability, and the scope of these insurances are detailed. Apart from these, the types of insurance that can be purchased are introduced. It is also stated that contractors and employers have insurance types that can be purchased against the risks that may occur in both their projects and headquarters. Construction all risk insurance which widely used in the construction industry, are detailed for construction projects carried out in Turkey. The content / coverage of this type of insurance is stated. The specific terms & conditions for Turkey and the clauses that applies globally are are detailed. Within the scope of this study, after the project management and risk management have been researched and categorized according to the literature, the contribution and importance of the clauses specified for construction all risk insurances to this categorized project and risk management processes have been evaluated. In this regard, the risk assessment criteria commonly used in the construction insurance sector are specified. With the light of the above studies, we came to a very important conclusion. Taking the risk assessment criteria in the construction industry into the consideration a construction all risk policy pricing tool has been developed. As a result of the inferences based on all research from the various sources and evaluations, some suggestions were made for the construction insurance sector.