Kent Siluetlerinin Entropi Yaklaşımı İle Değerlendirmesi

Abstract

Estetik, bir nesne ya da bütünün görsel özelliklerinin iletişim sürecinde oluşturduğu değerdir. Ölçülebilirliğin sağlanamaması, estetik değerlendirmede sorun oluşturmaktadır. Özellikle kentlerin estetik değerlendirilmesinde, hızlı değişim süreçlerinde oluşan mekânsal biçimleniş üzerindeki görsel sorunların belirlenmesi ve kontrolü için, tasarım niteliklerinin ölçülebilirliğinin sağlanması gerekmektedir. Buna bağlı olarak, tez yaklaşımı, kentin estetik değerlendirilmesinde ölçülebilirlik sorununa odaklanarak; kent siluetlerinin estetik niteliklerine karşılaştırmalı ve ölçülebilir bir yöntem araştırmasını içermektedir. Tez çalışmasında, nesnel değerlendirme yöntemleri arasında yer alan enformasyon kuramı içindeki entropi yöntemi seçilmiştir. Entropi, ilk fizik kuramı içinde termodinamiğin ikinci yasası olarak tanımlanırken, tez içinde de kullanılan ikinci anlamında, bir sistemin enformasyon miktarını ölçmede kullanılan bir kavram olarak tanımlanmaktadır. Bu yöntem, tasarım konularının da içinde bulunduğu farklı disiplinlerdeki uygulamalarda kullanılmaktadır. Aynı zamanda, kentsel siluet ölçeğinde uygulamalarının bulunması, kent estetiğinin değerlendirmesinde yeni bir yaklaşımın geliştirilmesinde yol gösterici olmuştur. Tez çalışmasında, kent siluetlerinin sahip olduğu biçimsel estetik değerlendirme ölçütlerinin, çeşitlilik ve belirginliğe bağlı estetik açıdan görsel iletişim gücünün ölçümü yapılmaktadır. Uygulamada, farklı kentlerin fotoğraf siluetleri üzerinden değerlendirme yapılmaktadır. Kentlerin kimliğini en iyi ifade eden ve olumlu estetik değere sahip olduğu konusunda tartışma olmayan örneklerin sayısal değerleri birbirine yakın bulunmuştur. Buradan, estetik nitelikleri olumlu kent siluetleri için bir entropi değer aralığının bulunduğu saptanmıştır. Bir başka ifade ile tasarım niteliklerinin sayısal bir değer aralığı ile ölçülebilir olduğu bulunmuştur. Bu değer aralığı yeni siluet oluşumlarının incelenmesi ve kentsel siluet oluşumlarındaki değişimlerin değerlendirilmesi için de kullanılabilir.

Aesthetics is a value created in the communication process of the visual properties of an object or integrity. However, aesthetic evaluation is prone to comprising a problem- the possibility of lacking measurability. Especially, in aesthetical evaluation of cities, in order to determine and control the visual problems arising from spatial formations occurring through a rapid change in the process, the measurability of the design properties must be realized. Thus the thesis’ approach is to focus on the measurability property in the aesthetic evaluation of the cities so as to find a quantifiable and comparative methodology to the quest for the urban skylines’ aesthetical properties. For the thesis study, the entropy methodology in the information theory found among the objective evaluation methodologies is opted. While entropy is defined as the second law of physics in the preliminary physics theory, it is accepted as a concept used to measure the information quantity in a system with regard to its second sense referred to in the thesis. This methodology is employed in application areas of different disciplines where design issues are also included. Furthermore, existence of its applications in the urban skyline scale has paved the way for the development of a new approach in the evaluation of urban aesthetics. The thesis work encompasses the measurement of the visual communications power from the aesthetical viewpoint based on the diversity and clarity of formal esthetic evaluation criteria possessed by the urban skyline. In practice, evaluation is performed upon skylines of different cities. The numerical values of samples which best describe the identity of the cities that bear no doubt on possessing positive aesthetical values are found to be pretty close to each other. From this point, an entropy value interval is found to exist for those cities that have positive aesthetical properties. In other words, it has concluded that design properties are measurable via a numerical interval. This value interval can also be used in the study of the emergence of new skyline formations and the changes occurring in the urban skylines.