Tasarım Ve Kültür: Ürün Tasarımı Eğitiminde Kavramsal Örüntüler Ve Kültürel Göstergeler Üzerine Bir Analiz

Abstract

Türkiye de endüstri ürünleri tasarımının hem tarihsel olarak daha geç ortaya çıkması, hem de diğer ülkelerden farklı bir gelişim seyri izlemesi, tasarımın ülkenin kendine özgü şartlarına göre şekillenmesine ve dolayısıyla tasarımda kültürel çalışmaların yenilikçilik açısından önemli bir noktaya gelmesine sebep olmuştur. Bu noktada tasarımcının içinde yaşadığı kültürü ne derece tanıdığı, geleneksel, popüler ve alt kültürler bağlamında kendini nereye konumlandırdığı soruları önem kazanmaktadır. Kültürü algılayış biçimi tasarımcının bir tasarım süreci içerisinde kültürel öğeleri nasıl kavramsallaştırdığını belirlemekte, onun düşünce şeklini ve akışını doğrudan etkilemektedir. Bu çalışmada, İTÜ EÜTB de yapılmış, kavramsal ağırlıklı ve/veya belli kültürel konulara odaklanan öğrenci projelerinde kavramsal çerçevenin nasıl oluştuğu, kavramlardan ürünlere geçiş aşamasında tasarım sürecinin ne şekilde işlediği ve ele alınan kavramlarla kültürün nasıl bir ilişki içerisinde olduğu incelenecektir. Elde edilen verilerden hareketle, tasarım sürecinde kavramların ve kültürel yapının nasıl işlediğine dair bir model önerisi sunulacaktır.

The facts that industrial design is emerged in Turkey later than the other countries, and that it follows a different path when compared to the other countries, are the reasons why design is shaped according to the specific circumstances and hence cultural studies in design become quite significant in terms of innovation. In this respect, questions such as how well the designer knows the culture he/she lives in, and where does he position himself/herself in terms of popular and sub-cultures come into prominence. The way a designer perceives culture determines how he/she conceptualizes cultural elements in the process of design, and directly effects his/her way of thinking. This study analyses how the conceptional framework is developed within the students projects made in ITU IPD Division, which are based on conceptual issues and/or which focus on particular cultural subjects. Moreover, it also analyses how the product design process operates through the transition from the concept to the product and in what way the concepts in question are related to culture. With respect to the data acquired, a model on how notions and cultural structure operate during the design process will be proposed.