Yerel Verilerin Konut Tasarım Sürecinde Değerlendirilmesi: Mardin Örneği

Abstract

Ülkemizdeki konutların tasarımında ve kentsel yerleşmelerin planlanmasında yerel veriler belirleyici olamamaktadır. Yeni yerleşimlerde var olan bu problemin Ülkemizdeki mevcut büyüklüğü, bu konunun bir doktora tezi kapsamında araştırılmasını gerekli kılmıştır. Doktora tezinin amacı, Mardin’de yerel veriler temel alınarak inşa edilmiş olan geleneksel konutlar ile son dönemde yapılmış yeni konutları karşılaştırmalı bir biçimde değerlendirerek her iki konut türünde yerel veri kullanımının konutların performansına etkisini saptamaktır. Yüz yıllardır birçok kültür ve inanç yapısını bünyesinde barındıran Mardin, halen iyi korunmuş geleneksel konutlar ile iklim ve topoğrafyaya uyumlu kentsel bir dokuya sahiptir. Mardin evinin oluşumunda iklim, topoğrafya gibi doğal verilerin yanında, toplum yapısı, yaşam biçimi ve gelenekler gibi kültürel verilerin etkisi büyüktür. Doktora tezi kapsamında, geleneksel Mardin evi ve Mardin’deki yeni konut, mekan kurgusundan oluşumunda etkili olan doğal ve kültürel verilere kadar bir çok yönü ile incelenmiştir. Yapılan alan çalışmasında, doğal ve kültürel verilerle oluşan geleneksel konut, yürürlükteki imar mevzuatı ile şekillenen yeni konut ile belirli parametrelere göre karşılaştırılmıştır. Karşılaştırılma sürecindeki analiz çalışması için gereken bilgiler birçok kaynaktan elde edilmiştir. Alan çalışması kapsamında yapılan anketin sağlıklı sonuçlar üretebilmesi için kullanım sonrası değerlendirme (KSD) bilimsel yöntemi kullanılmıştır. Kullanıcıların geleneksel ve yeni konuttaki yaşamları ile konuta ilişkin deneyimleri toplam 102 soruluk bir anket ile her yönüyle sorgulanmıştır. Eski ve yeni konutun karşılaştırmasındaki bulgular tezin sonuç bölümünde tablolar eşliğinde özetlenmiştir.

The use of local data could not be determined in housing design and the planning of urban district in our country. Current size of this problem in our country that is emerged in new settlements was necessary to research in the context of a doctoral thesis. The aim of doctoral thesis is to determine the impact on the performance of housing when local data is used both housing types for, evaluating traditional houses built by using local data with new houses built in last period of the century in a comparative format. Having hundreds-years of a culture and belief structure, Mardin still has a well preserved traditional housing and the urban texture, which are compatible to climate and topography. Both Natural data such as climate and topography and cultural data such as lifestyle and traditions have been affected in the formation of the Mardin s house. The traditional Mardin’ house and new houses in Mardin had been researched for various aspects from the space arrangement to natural and cultural data, which are affected in formation of a house. Traditional house formed using natural and cultural data and modern house shaped with current building regulations were compared according to certain parameters. Required information for comparative analysis of old and new house has been obtained from many sources. A scientific method called post occupancy evaluation (POE) has been used to be able to have healthy results for questionnaire which is performed in the scope of the field work. User’s life in traditional and modern house, and their experience about housing’s life style were questioned with a questionnaire of 102 questions. The findings found with comparison of old and new housing is summarized in the accompanying tables.