An analytic approach to the shopping centers in Istanbul metro politan area case study Levent-Etiler district, Akmerkez shopping center

Abstract

Kentiçi ticari faaliyetlerinin tarihi Yunan kentlerindeki agoralara kadar gitmektedir. Tarih boyunca perakendecilik bir çok faktöre bağlı olarak gelişim göstermiştir. Ancak, ticari faaliyetlerdeki en önemli mekansal, sosyal ve ekonomik değişimler 20. yüzyılda meydana gelmiştir. Özellikle 20. yüzyılın ikinci yarısından sonra, alışveriş merkezleri kent merkezlerinin yerini alan, ticari olarak karlı ve sosyal olarak canlı toplanma yerleri olmuşlardır. 1980'lerden sonra, perakendecilerin uluslararasılaşmaları ve küreselleşmenin etkileri perakendeciliğe ve alışveriş merkezlerine yeni bir boyut kazandırmıştır. 1980'ler dünya piyasalarına katılmayı amaçlayan Türkiye için önemli bir dönüm noktası olmuştur. İstanbul'un Türkiye ekonomisindeki önemli rolünden dolayı, 1980'lerdeki değişimler İstanbul'un da önemini arttırmıştır. Bu dönemdeki yatırımlar, ağırlıklı olarak ticaret, turizm ve finans sektöründe yoğunlaşmıştır. 1990'larda bütün dünyada perakendecilikte görülen hızlı büyüme, İstanbul'da da alışveriş merkezleri ve büyük marketlerin sayısında artışa neden olmuştur. Bu dönemde, Avrupalı ve Amerikalı yabancı perakendeciler de İstanbul'da yatırım olanakları aramışlardır. Bu tez, İstanbul'da perakendecilik sektöründe büyük potansiyel olmasına ve İstanbul'un yabancı perakendeciler tarafından son derece karlı bir pazar olarak görülmesine rağmen, alışveriş merkezlerinin yatırım ve yapımları esnasında bilimsel yer seçim kriterleri kullanılmadan yapılan tercihler sonucu ortaya çıkan durumu irdelemeyi amaçlamaktadır. Bu yaklaşımın sonuçlan, alışveriş merkezlerinin yalan çevresinde oluşan trafik sıkışıklığı, orta ve uzun vadede perakendecilerin kârlılık oranlarındaki düşüşler ve kentsel çevrenin geleceği için ciddi problemler olarak ortaya çıkmaktadır.

Retailing activities can be traced back to the agora of the Greek cities. During history, retailing activities have developed by depending on various factors. However, the most important spatial, social and economical changes in retailing were observed in the 20th century. Especially after the second half of the 20th century, shopping centers have become commercially viable and socially livable places replacing the city centers. After the 1980s, internationalization of retailers and impacts of globalization have brought a new dimension to the retailing activities and shopping centers. The 1980s have become a turning point for Turkey that adopted neoliberal policies to integrate its economy into the world markets. Due to Istanbul's primary role in Turkey's economy, the changes after the 1980s have also strengthened the Istanbul's position. During this period, investments have mostly been realized in retailing, tourism, and financial sector. The rapid growth of retailing industry in the 1990s in all over the world also gave way to an increase in the number of shopping centers and hypermarkets in Istanbul. In this period, European and American retailers have looked for investment opportunities in Istanbul. This thesis tries to proves that although Istanbul has substantial amount of potential in retail development and it is considered as a promising new market by the European retailers, the location of shopping centers is chosen randomly on available sites, rather than using any other site selection criteria. The results of this approach have appeared traffic congestion on such sites, rising rates profitability of retailers and severe problems for the urban environments.