Yeraltı Yapılarının Depreme Dayanıklı Tasarımı

Abstract

Bu çalışmada, yeraltı yapılarının deprem altındaki davranışı zemin-yapı etkileşimi altında incelenmiştir. Deprem dalgalarının zeminde meydana getirdiği serbest alan şekil değiştirmelerinin ve bu şekil değiştirmelerin yeraltı yapısında meydana getirdiği yüklerin hesabı için dinamik ve statik analiz yöntemleri ele alınmıştır. Yeraltı yapılarını deprem esnasında etkileyebilecek zemin hasarları hakkında örnekler verilmiş ve önerilerde bulunulmuştur. Yeraltı yapısı ve deprem arasındaki ilişki yapı ekseni boyunca ve yapı ekseni boyuna dik olmak üzere iki kısımda incelenmiş, farklı deprem dalgası tiplerinin yapıda meydana getirdiği şekil değiştirmeleri ve bu şekil değiştirmeler neticesinde ortaya çıkan iç kuvvetlerin hesabı için bağıntılar elde edilmiştir. Yeraltı yapılarındaki zemin-yapı etkileşimi probleminin çözümü için sayısal modelleme yöntemlerine alternatif hesap yöntemleri ele alınmıştır. Yeraltı yapılarının sismik tasarımda izlenebilecek basitleştirilmiş bir yöntem sunulmuş ve bu yönteme göre sayısal uygulamalar yapılmıştır. Sonuç olarak yeraltı yapılarının depreme dayanıklı tasarımında zemin-yapı etkileşimi probleminin çözümü için önerilen yöntemin mühendislik açısından yeter yakınsaklığı sağladığı gözlenmiştir.

In this study earthquake response of underground structures is investigated under soil-structure interaction. Seismic wave induced free field ground deformations and free field deformations induce structural loads are considered by dynamic and static analyzing procedures. Ground failures that can affect underground structures during earthquake are sampled and recommendations are given about these ground failures. Relation between earthquake and structure is discussed in longitudinal direction and perpendicular to longitudinal direction of structure. Equations are obtained for calculations of structural deformations and loads under different types of seismic waves. Alternative computation procedures are recommended instead of numerical modeling methods for solution of soil-structure interaction problem of underground structures. A method which should be followed during seismic design of underground structures is given. Numerical applications are performed according to this method and results are discussed. In Conclusion, method for earthquake resistant design of underground structure is good approach from engineering view.