Tasarımı Anlamada Ve Açıklamada Bütünsel Bir Model

Abstract

Bu çalışma “tasarım” kavramıyla dile getirilen insan özelliğinin anlaşılmasını ve açıklanmasını amaçlar. Uyguladığı tümdengelimci bütünsel yöntem onu tasarım özelliğinin açığa çıktığı nokta olarak insan üzerine bir çalışmaya da dönüştürür. Toplumsal olarak kurulmuş görevleri ve rolleri bir yana insana öncelikle “bütün” kavramıyla işaret edilmektedir. İnsan tüm fiziksel ve psikolojik varlığıyla kesintisiz ve sürekli, dolayısıyla da açıklanamaz olarak işaret edilen bir yaşam bütünlüğünde toplanmakta, daha sonra da anlama ve açıklama yolunda aralanıp dağıtılarak ondaki organizasyonu, işleyişi ve sistemi işaret eden ilk kavramsal örgüye ve ağ desenine ulaşılmaya çalışılmaktadır. Böyle bir üst kuram denemesinin dayanacağı yöntemsel düzlem kaçınılmaz olarak felsefeye, özellikle fenomenolojiye aittir. Bütün kavramı ayrıca, tasarımcının tasarım sürecinde, tasarım araştırmacısının da araştırma sürecinde yapıp ederken yöneldiği, karşı karşıya kaldığı, konu edindiği, iletişime girdiği ve orada yerleşerek işleyişine katıldığı esas ve zorunlu varlığı anlatmak için kullanılmaktadır. Böylece bu çalışma, insanın gerçek dünya yaşamındaki güncel çelişki ve sorunlara da atıfla, ele aldığı konuyla ilgili kuramsal temelleri ele alışta, anlamada, değerlendirmede ve düşüncede bir yenilenmeyi amaçlamaktadır. Metnin ilerleyen bölümlerinde, dile gelmeyen ve biçimsel olarak bilinemeyen yaşam bütünlüğü bir anda dile indirgenecek ve onu bilinebilir ve anlaşılabilir kılan ilk kavramlara ve bu kavramlara hayat veren ilk devingen modele ulaşılmaya çalışılacaktır. Sonuç bölümünde, esas özelliklerinden biri tasarlamak olan bu bütün için birbirleriyle kurulan ve birbirlerine göre korunmuş durumları ve devinimleri olan ilk üç kavram ve bunları açığa çıkaran, üretken ağ deseni önerilecektir.

This study aims to understand and explain the human quality signified by the concept “design”. By the holistic method applied, it is also a work on the human as the entity that quality of design is disclosed from. Before all his/her socially constructed titles, human being is firstly explained by the concept “whole”. With his/her all physiological and psychological existence, human being is gathered in a continuous, uninterrupted and consequently unexplainable whole of life. Then, in order to understand and explain, he/she is distanced to pieces to reach to the first conceptual pattern of network that defines an organization, a system, and an operation. Unavoidably, the methodological ground that this study stands on belongs to philosophy, particularly phenomenology. The concept of whole is also used to mean the essential and necessary being that the designer and the design researcher is faced, oriented towards, taken as the subject matter, communicated with and situated in to participate its operation and life. With reference to contemporary real world problems and paradoxes, this study aims to a renovation in understanding and reflecting on the conceptual grounds of design. A wholeness of life that can not be expressed and known formally, will suddenly be opened part way and reduced into language; the aim is to reach to first concepts that makes it understandable and knowable and to disclose the first dynamic model that animates them. The concluding chapter introduces a productive pattern of first tree concepts to explain the whole that presents design as an essential quality.