Fırat Havzası Taşkın Mevsimselliğinin Belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada, Fırat Havzası’nda bulunan on beş adet akım gözlem istasyonu taşkın verileri incelenmiş olup, havzadaki taşkın mevsimselliğinin belirlenebilmesi için, taşkın büyüklüklerinden bağımsız olarak, taşkın gözlem zamanlarının incelendiği Açısal Mevsimsellik Analizi Yöntemi ile Göreceli Frekans Analizi Yöntemi bu havzada uygulanmıştır. Ayrıca, istasyonsuz bölgelerdeki su yapıları projelendirilmesi ve işletilmesinde ihtiyaç duyulabilecek, eksik taşkın karakteristiklerinin tamamlanmasını sağlayacak olan istasyon bölgeselleştirmesi gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın sonucunda, her iki mevsimsellik analizi yöntemlerinin benzer sonuçlar vererek, havza genelinde taşkın mevsimselliğinin ilkbahar aylarında gerçekleştiği tespit edilmiştir. Mevsimsellik ölçütlerinin kullanılması neticesinde hidrolojik açıdan benzer istasyonların bölgeselleştirilmeleri tamamlanmıştır. Buna ek olarak, Fırat Havzası’nda taşkın mevsimselliğinin farklı zaman dilimlerindeki değişimi tespit edilmiştir.

In this study, the flood data of fifteen flowmeter stations in the Euphrates Basin have been observed and in order to determine the flood seasonality in the basin, independent from their flood magnitudes, two different methods have been used; Directional Seasonality Analysis Method and Relative Frequency Analysis Method by means of which flood occurrence periods have been studied. Besides, station regionalization which will enable to complete the missing flood characteristics required in designing and operating of hydraulic structures in ungauged regions has been executed. At the end of the study, it has been found out that both seasonality analysis methods have given similar outcomes and that in overall basin the flood seasonality has taken place in spring months. As a result of the usage of seasonality measures, the regionalization of hydrologically similar stations has been completed. In addition, the variation of flood seasonality has been identified in different time segments in the Euphrates Basin.