Düşük gelir grubu konutlarının yönetiminde yerel yönetimlerin yeri üzerine bir analiz

Abstract

Türkiye'de özellikle son yıllarda; gelir dağılımında ortaya çıkan denge sizlikler, uygulanan konut finans sistemlerinde yaşanan başarısızlıklar, konut arzındaki yetersizlik, yeterli kentsel arsa üretilememesi,... gibi nedenlerle konut gereksi nimi, özellikle düşük gelir grubu insanları açısından konut talebi hafine dönüşememektedir. Sözü edilen grupta bulunan hane halkları yükselen maliyetlere bağlı olarak legal konut pazarından kendilerine konut edinemedikleri için barınma sorunlarına illegal konut yerleşmeleri oluşturarak çözüm getirmeye çalışmaktadırlar. Bu durum da özellikle kentsel alanlarda yoğunlaşan sağlıksız, plansız ve çarpık yerleşmelerin oluşmasına yol açmaktadır. Bu nedenle ülkemizde, sağlıklı kentleşmenin sağlanabilmesi yönünde düşük gelir grubunun konut sorununun çözülmesine ilişkin araştırmalar, çalışmalar yapılmalıdır. "Konut yönetimi" kavramı, düşük gelir grubuna ait konut sorununun çözümüne yönelik olarak önemli faydalar getirmektedir. Etkin bir şekilde uygulandığı takdirde kullanım maliyetlerinin minimize edilmesi, sağlıklı yerleşme alanlarının ortaya çıkışına ön ayak olmak,... gibi önemli faydalar sağlayabilen konut yönetim faaliyetlerinin etkinlik derecesinin, yerel yönetimlerin bu faaliyetler üzerindeki uygulama sorumluluğunun artırılmasına koşut olarak yükseltilebildiği pratikte gözlenmektedir. Bu açıdan, tezde düşük gelir grubu konutlarının yönetiminde yerel yönetimlerin yeri konusu ve ülkemiz koşulları çerçevesinde bu konuda ne gibi çalışmalar yapılabileceği irdelenmektedir. Tezde amaçlanan, düşük gelir grubunun konut sorunu çözümünde konut yönetimi kavramının ve bu grubun yaşadığı konut yerleşiminde yerel yönetimlerin rolünün irdelenmesi ve vurgulanmasıdır. Belirlenen amaç doğrultusunda çalışmanın kapsamı ve problem alanının tanıtıldığı birinci bölümden sonra ikinci bölümde, çalışmada kavramsal çerçeve yi oluşturan "Düşük gelir grubu" ve "Konut yönetimi" kavramları çeşitli açılardan tanımlanmaktadır. Üçüncü bölümde, dünya üzerinde düşük gelir grubuna yönelik olarak izlenen konut politikaları irdelenmektedir. Bunların gelişmekte olan ülkelerde iz lenen politikalar Türkiye ile benzer özelliklerin vurgulanması, gelişmiş ülkelerde izlenen politikalar ise bölümde anlatılan önlemler alındığı takdirde gelinebilecek noktaların örneklenmesi amacıyla irdelenmektedir. Bölümde son olarak Türkiye'de izlenen konut üretim ve yönetim politikaları ele alınmaktadır. Dördüncü bölümde, düşük gelir grubu konutlarının yönetiminde yerel yönetimlerin yerinin analizine yönelik olarak; günümüzde yerel yönetimlerin konut yönetimindeki yeri irdelenerek, karşılaştıktan sorunlar ortaya konulmaktadır. Beşinci bölümde ise, sonuçlar ve öneriler kapsamında oluşturulacak düşük gelir grubu konutlarının yönetimine yönelik bir örgütsel düzenleme önerisi yer almakta ve öneri örgütsel çerçeve içerisinde mimarın yeri tartışılmaktadır.

Housing problem is one of the most important problems for Türkiye in the last three or four decades. Rapid population growth, movements from rural areas to urban areas, caused an arise on housing needs at urban areas. However this "Housing need" can't be able to turn into the "Housing demand" because of the inequality of income distribution, failures of housing finance systems, insufficient supply on housing unit production,...etc. After the year 1980, the inequality of income distribution had emphasized effects for low-income groups because of the decisions and the activities on economy. Today, low-income groups can't create their housing demands at legal housing market. The reasons why are as follows:. Arising share of land-cost in total housing costs, (5% before 1980's, higher then 25% in 1991). Insufficient corrective effect of housing credits on income distribution inequality,. Declining share of housing credits in housing costs,. Insufficient allocation of urban areas for housing. Within this inconvenient conditions, the solution that low- income groups used to solve their housing problems is squatter settlements.(gecekondu) because of their minimized costs on investment. However, the de facto conditions of squatter settlements force us to consider another serious dimensions, directing the construction work, on these areas. Legalization of squatter settlements by governments (With giving the property rights of these areas to people living in there), formed a profit mechanism on these settlements. As a result of this situation, people having no real requirement started to build houses on this areas for making profit with this effort and finally a rent system created because of the arising share of these non-residential owners. ÖZET Türkiye'de özellikle son yıllarda; gelir dağılımında ortaya çıkan denge sizlikler, uygulanan konut finans sistemlerinde yaşanan başarısızlıklar, konut arzındaki yetersizlik, yeterli kentsel arsa üretilememesi,... gibi nedenlerle konut gereksi nimi, özellikle düşük gelir grubu insanları açısından konut talebi hafine dönüşememektedir. Sözü edilen grupta bulunan hane halkları yükselen maliyetlere bağlı olarak legal konut pazarından kendilerine konut edinemedikleri için barınma sorunlarına illegal konut yerleşmeleri oluşturarak çözüm getirmeye çalışmaktadırlar. Bu durum da özellikle kentsel alanlarda yoğunlaşan sağlıksız, plansız ve çarpık yerleşmelerin oluşmasına yol açmaktadır. Bu nedenle ülkemizde, sağlıklı kentleşmenin sağlanabilmesi yönünde düşük gelir grubunun konut sorununun çözülmesine ilişkin araştırmalar, çalışmalar yapılmalıdır. "Konut yönetimi" kavramı, düşük gelir grubuna ait konut sorununun çözümüne yönelik olarak önemli faydalar getirmektedir. Etkin bir şekilde uygulandığı takdirde kullanım maliyetlerinin minimize edilmesi, sağlıklı yerleşme alanlarının ortaya çıkışına ön ayak olmak,... gibi önemli faydalar sağlayabilen konut yönetim faaliyetlerinin etkinlik derecesinin, yerel yönetimlerin bu faaliyetler üzerindeki uygulama sorumluluğunun artırılmasına koşut olarak yükseltilebildiği pratikte gözlenmektedir. Bu açıdan, tezde düşük gelir grubu konutlarının yönetiminde yerel yönetimlerin yeri konusu ve ülkemiz koşulları çerçevesinde bu konuda ne gibi çalışmalar yapılabileceği irdelenmektedir. Tezde amaçlanan, düşük gelir grubunun konut sorunu çözümünde konut yönetimi kavramının ve bu grubun yaşadığı konut yerleşiminde yerel yönetimlerin rolünün irdelenmesi ve vurgulanmasıdır. Belirlenen amaç doğrultusunda çalışmanın kapsamı ve problem alanının tanıtıldığı birinci bölümden sonra ikinci bölümde, çalışmada kavramsal çerçeve yi oluşturan "Düşük gelir grubu" ve "Konut yönetimi" kavramları çeşitli açılardan tanımlanmaktadır. Üçüncü bölümde, dünya üzerinde düşük gelir grubuna yönelik olarak izlenen konut politikaları irdelenmektedir. Bunların gelişmekte olan ülkelerde iz lenen politikalar Türkiye ile benzer özelliklerin vurgulanması, gelişmiş ülkelerde izlenen politikalar ise bölümde anlatılan önlemler alındığı takdirde gelinebilecek noktaların örneklenmesi amacıyla irdelenmektedir. Bölümde son olarak Türkiye'de izlenen konut üretim ve yönetim politikaları ele alınmaktadır. Dördüncü bölümde, düşük gelir grubu konutlarının yönetiminde yerel yönetimlerin yerinin analizine yönelik olarak; günümüzde yerel yönetimlerin konut yönetimindeki yeri irdelenerek, karşılaştıktan sorunlar ortaya konulmaktadır. Beşinci bölümde ise, sonuçlar ve öneriler kapsamında oluşturulacak düşük gelir grubu konutlarının yönetimine yönelik bir örgütsel düzenleme önerisi yer almakta ve öneri örgütsel çerçeve içerisinde mimarın yeri tartışılmaktadır. -IX- SUMMARY ANALYSIS OF ACTS OF MUNICIPAL GOVERNMENTS ON LOW- INCOME HOUSING MANAGEMENT Housing problem is one of the most important problems for Türkiye in the last three or four decades. Rapid population growth, movements from rural areas to urban areas, caused an arise on housing needs at urban areas. However this "Housing need" can't be able to turn into the "Housing demand" because of the inequality of income distribution, failures of housing finance systems, insufficient supply on housing unit production,...etc. After the year 1980, the inequality of income distribution had emphasized effects for low-income groups because of the decisions and the activities on economy. Today, low-income groups can't create their housing demands at legal housing market. The reasons why are as follows:. Arising share of land-cost in total housing costs, (5% before 1980's, higher then 25% in 1991). Insufficient corrective effect of housing credits on income distribution inequality,. Declining share of housing credits in housing costs,. Insufficient allocation of urban areas for housing. Within this inconvenient conditions, the solution that low- income groups used to solve their housing problems is squatter settlements.(gecekondu) because of their minimized costs on investment. However, the de facto conditions of squatter settlements force us to consider another serious dimensions, directing the construction work, on these areas. Legalization of squatter settlements by governments (With giving the property rights of these areas to people living in there), formed a profit mechanism on these settlements. As a result of this situation, people having no real requirement started to build houses on this areas for making profit with this effort and finally a rent system created because of the arising share of these non-residential owners. ÖZET Türkiye'de özellikle son yıllarda; gelir dağılımında ortaya çıkan denge sizlikler, uygulanan konut finans sistemlerinde yaşanan başarısızlıklar, konut arzındaki yetersizlik, yeterli kentsel arsa üretilememesi,... gibi nedenlerle konut gereksi nimi, özellikle düşük gelir grubu insanları açısından konut talebi hafine dönüşememektedir. Sözü edilen grupta bulunan hane halkları yükselen maliyetlere bağlı olarak legal konut pazarından kendilerine konut edinemedikleri için barınma sorunlarına illegal konut yerleşmeleri oluşturarak çözüm getirmeye çalışmaktadırlar. Bu durum da özellikle kentsel alanlarda yoğunlaşan sağlıksız, plansız ve çarpık yerleşmelerin oluşmasına yol açmaktadır. Bu nedenle ülkemizde, sağlıklı kentleşmenin sağlanabilmesi yönünde düşük gelir grubunun konut sorununun çözülmesine ilişkin araştırmalar, çalışmalar yapılmalıdır. "Konut yönetimi" kavramı, düşük gelir grubuna ait konut sorununun çözümüne yönelik olarak önemli faydalar getirmektedir. Etkin bir şekilde uygulandığı takdirde kullanım maliyetlerinin minimize edilmesi, sağlıklı yerleşme alanlarının ortaya çıkışına ön ayak olmak,... gibi önemli faydalar sağlayabilen konut yönetim faaliyetlerinin etkinlik derecesinin, yerel yönetimlerin bu faaliyetler üzerindeki uygulama sorumluluğunun artırılmasına koşut olarak yükseltilebildiği pratikte gözlenmektedir. Bu açıdan, tezde düşük gelir grubu konutlarının yönetiminde yerel yönetimlerin yeri konusu ve ülkemiz koşulları çerçevesinde bu konuda ne gibi çalışmalar yapılabileceği irdelenmektedir. Tezde amaçlanan, düşük gelir grubunun konut sorunu çözümünde konut yönetimi kavramının ve bu grubun yaşadığı konut yerleşiminde yerel yönetimlerin rolünün irdelenmesi ve vurgulanmasıdır. Belirlenen amaç doğrultusunda çalışmanın kapsamı ve problem alanının tanıtıldığı birinci bölümden sonra ikinci bölümde, çalışmada kavramsal çerçeve yi oluşturan "Düşük gelir grubu" ve "Konut yönetimi" kavramları çeşitli açılardan tanımlanmaktadır. Üçüncü bölümde, dünya üzerinde düşük gelir grubuna yönelik olarak izlenen konut politikaları irdelenmektedir. Bunların gelişmekte olan ülkelerde iz lenen politikalar Türkiye ile benzer özelliklerin vurgulanması, gelişmiş ülkelerde izlenen politikalar ise bölümde anlatılan önlemler alındığı takdirde gelinebilecek noktaların örneklenmesi amacıyla irdelenmektedir. Bölümde son olarak Türkiye'de izlenen konut üretim ve yönetim politikaları ele alınmaktadır. Dördüncü bölümde, düşük gelir grubu konutlarının yönetiminde yerel yönetimlerin yerinin analizine yönelik olarak; günümüzde yerel yönetimlerin konut yönetimindeki yeri irdelenerek, karşılaştıktan sorunlar ortaya konulmaktadır. Beşinci bölümde ise, sonuçlar ve öneriler kapsamında oluşturulacak düşük gelir grubu konutlarının yönetimine yönelik bir örgütsel düzenleme önerisi yer almakta ve öneri örgütsel çerçeve içerisinde mimarın yeri tartışılmaktadır. -IX- SUMMARY ANALYSIS OF ACTS OF MUNICIPAL GOVERNMENTS ON LOW- INCOME HOUSING MANAGEMENT Housing problem is one of the most important problems for Türkiye in the last three or four decades. Rapid population growth, movements from rural areas to urban areas, caused an arise on housing needs at urban areas. However this "Housing need" can't be able to turn into the "Housing demand" because of the inequality of income distribution, failures of housing finance systems, insufficient supply on housing unit production,...etc. After the year 1980, the inequality of income distribution had emphasized effects for low-income groups because of the decisions and the activities on economy. Today, low-income groups can't create their housing demands at legal housing market. The reasons why are as follows:. Arising share of land-cost in total housing costs, (5% before 1980's, higher then 25% in 1991). Insufficient corrective effect of housing credits on income distribution inequality,. Declining share of housing credits in housing costs,. Insufficient allocation of urban areas for housing. Within this inconvenient conditions, the solution that low- income groups used to solve their housing problems is squatter settlements.(gecekondu) because of their minimized costs on investment. However, the de facto conditions of squatter settlements force us to consider another serious dimensions, directing the construction work, on these areas. Legalization of squatter settlements by governments (With giving the property rights of these areas to people living in there), formed a profit mechanism on these settlements. As a result of this situation, people having no real requirement started to build houses on this areas for making profit with this effort and finally a rent system created because of the arising share of these non-residential owners. SUMMARY ANALYSIS OF ACTS OF MUNICIPAL GOVERNMENTS ON LOW- INCOME HOUSING MANAGEMENT Housing problem is one of the most important problems for Türkiye in the last three or four decades. Rapid population growth, movements from rural areas to urban areas, caused an arise on housing needs at urban areas. However this "Housing need" can't be able to turn into the "Housing demand" because of the inequality of income distribution, failures of housing finance systems, insufficient supply on housing unit production,...etc. After the year 1980, the inequality of income distribution had emphasized effects for low-income groups because of the decisions and the activities on economy. Today, low-income groups can't create their housing demands at legal housing market. The reasons why are as follows:. Arising share of land-cost in total housing costs, (5% before 1980's, higher then 25% in 1991). Insufficient corrective effect of housing credits on income distribution inequality,. Declining share of housing credits in housing costs,. Insufficient allocation of urban areas for housing. Within this inconvenient conditions, the solution that low- income groups used to solve their housing problems is squatter settlements.(gecekondu) because of their minimized costs on investment. However, the de facto conditions of squatter settlements force us to consider another serious dimensions, directing the construction work, on these areas. Legalization of squatter settlements by governments (With giving the property rights of these areas to people living in there), formed a profit mechanism on these settlements. As a result of this situation, people having no real requirement started to build houses on this areas for making profit with this effort and finally a rent system created because of the arising share of these non-residential owners.