Balat Ayan Caddesi 14-18-22 No Lu Sıra Evlerin Restorasyon Projesi

Abstract

14, 18, 22 No’lu sıra evler, Fatih ilçesi Balat semtinin Hızırçavuş Mahallesi’nde, Ayan Caddesi üzerinde bulunmaktadır. Balat’taki benzer pek çok sıra ev gibi 19. yüzyıl sonu, 20. yüzyıl başı gibi bir zaman dilimine tarihlenen yapıların yapım yılı bilinmemektedir. Yaptıran kişi hakkında da herhangi bir bilgiye ulaşılamamıştır. Yapılar, 1881 ada 14 parselde bulunan Aya Strati Rum Ortodoks Kilisesi ve Rum okuluna çok yakındır. Yapılan literatür araştırmasında, 20. yüzyıl başında kilise çevresinde Rum ailelerin yaşadığı öğrenilmiştir. Dolayısıyla, yapıların Rum azınlıklara ait olabileceği düşünülmektedir. Tez kapsamında incelenen yapıların bulunduğu 1879 ada 7 parselde, 14, 18, 22 no’lu yapılar dışında 5 birimden oluşan bir sıra ev grubu ve bir adet tek yapı bulunmaktadır. Bir bütün halinde bakıldığında yapıların birbirleriyle ilişkili olduğu düşünülmektedir. Mahalle sakinlerinin Şakir Paşa Akaretleri olarak da isimlendirdiği yapı grubunun geçmişi hakkında daha fazla bilgiye ulaşılamamıştır. Sıra evlerden, en korunmuş olanı 22 no’lu birimdir. 14 no’lu yapı 1999 yılında geçirdiği bir müdahale sonucunda cephe biçimlenişi dışında tüm özgün detaylarını kaybetmiştir. Günümüzde her katında bir kiracının oturduğu sıra evler oldukça bakımsız durumdadır ve kullanıcıların değişen ihtiyaçları doğrultusunda günbegün özgün yapı detaylarını kaybetmektedir. Bu yapılar, ‘’Fener ve Balat Semtleri Rehabilitasyon Programı’’na bir katkı olması amacıyla tez konusu olarak seçilmiş, fakat mülkiyet sorunlarının çözülememesi ve ev sahiplerinin isteksizliği sonucu yapılar program dışı kalmıştır. Tezin amacı mevcut durumun belgelenmesi, belgeleme aşamasında yapının kendisinden edinilen bilgilerin literatür araştırmaları ile birleştirilerek yapının tarihinin aydınlatılması ve kullanımına yönelik uygun işlevin belirlenerek, yapının onarımı için gerekli teknik müdahalelerin saptanmasıdır. Bu amaçla yapının 1/50 ölçeğinde rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri hazırlanmıştır. Yapım tekniğine dair çeşitli detaylar ve farklı türdeki kapı ve pencere detayları 1/10 tekniği ile çizilmiştir Bu çizimler ayrıntılı anlatımlar ve fotoğraflarla desteklenmiştir.

The row houses, studied in this work, are located on Ayan Street in Balat with the apartment numbers 14, 18 and 22. Like many buildings in this part of the city, the construction period of the buildings is not exactly known but may be dated at the end of the nineteenth or at the beginning of twentieth centuries. Further more there is no information about the architect nor the establishers. The literature work and the interviews made with the local residents lead us that around the construction period of those buildings, although there was a domination of Jewish community from the demographic point of view in Balat, there were many “Rum ” families as residents living specially in this part of the quarter. Due to the close distance between the apartments and the Orthodox Church - school of the “Rum” community, there is a great possibility that the buildings were owned by “Rum” minority. There are other buildings in the plot on which the row houses stand; a structure formed by 5 houses and another building which is standing alone. From the point of integrity there is a possibility that those buildings had been related to the structure focused in this work. The most maintained unit comparing with the other parts of the structure is the unit with door number 22. The interventions made in 1999 destroyed almost all original details of the house with door number 14, except the form of external facades. Nowadays all the apartments are in bad condition, rented forming an independent habitation at each floor level and loosing its authentic construction details due to the necessity of minimum comfort level and neglect. The structure was intentionally chosen for this study in order to make a contribution to the project of “Rehabilitation Project of Balat and Fener”, but unfortunately due to the ownership problems of the real estate and the opposition of “owners”, the structure is out of project. The aim of this study is to document the existing condition of the structure, to enlighten the past of the building using the information gained during the literature work, to decide future function and finally to obtain the interventions for the restoration work. In order to get this point; the survey, restitution and restoration projects are prepared in 1/50 scale. In addition to the work made in 1/50 scale, construction technique details and different details of windows-doors are prepared in 1/10 scale. All the drawings are supported by photographs and detailed descriptions.