Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları Ekonomik Büyüme İlişkisi

Abstract

Bu çalısma; dogrudan yabancı sermaye yatırımlarının ekonomik büyümeyi etkileyebilmesi ve büyüme üzerinde uzun dönemli etkilere sahip olabilmesi için ülkenin iyi kurumlara sahip olması gerektigini öne sürmektedir. yi kurumlara sahip ülkeler derken mülkiyet haklarının korundugu ( fikri mülkiyet hakları dahl), düsük rüsvet ve suç oranlarına sahip, bireylerin politik elit (güç) tabaka tarafından demokratik haklardan ve bireylerin ekonomik faaliyetleri sonucu elde ettikleri özel faydalarından uzaklastırılamadıgı, toplumsal organizasyon yapısı ekonomik anlamda yenilik ve gelisime açık ülkelerden bahsetmekteyiz. Diger bir deyisle bireylerin faaliyetlerinin sonucunda ortaya çıkan özel kazançlarla, sosyal kazançlar arasındaki farkın açılmamasını saglayan iyi kurumlara sahip ülkelerde dogrudan yabancı sermaye yatırımlarının bir defaya özgü gelir artısından daha çok uzun dönem büyüme artıslarını saglayacagını düsünmekteyiz. Vurguladıgımız bu noktayı ispat etmek için literatürde farklı kurumsal yapıya sahip oldugu gösterilen Botswana ve Ghana ile SSCB rejiminin yıkılması ile serbest piyasa ekonomisine geçen, bagımsızlıgını ilan etmis ülkeler örneklem olarak alınmıstır. Botswana `nın Ghana'ya göre çok iyi kurumlara sahip oldugu literatürde gösterilmistir. Bununla birlikte SSCB'nin yıkılmasını izleyen süreç boyunca dagılan ülkelerin farklı politika ve kurumlara sahip olacakları düsünülmüstür. Kazakistan ve Kırgizistan iyi kurumlara sahip, Tacikistanın ve Türkmenistan'ın kötü kurumlara sahip oldugu sonucuna Kauffman endeksi sayesinde ulasılmıstır. Bu yüzden; tez'de öne sürülen dogrudan yabancı sermaye yatırımları ekonomik büyümeyi iyi kurumlara sahip ülkelerde uzun dönemde artıracaktır fikrinin dogrulugunu ispatlamak için farklı kurumlara sahip ülkeler için dogrudan yabancı sermaye yatırımı ekonomik büyüme iliskisini Toda- Yamamato nedensellik testi yardımı ile test ettik. Sonuçlar, iddianın bu ülke ve ülke grupları için geçerli oldugunu dogrudan yabancı sermaye yatırımı ve ekonomik büyüme arasındaki iliskinin iyi kurumlara sahip Botswana'da, Kazakistan ve Kırgizistan'da anlamlı, kötü kurumlara sahip Ghana, Tacikistan ve Türkmenistan'da anlamsız oldugunu ortaya koymustur.

In this study we propose that foreign direct investment will affect long-run economic growth in the countries having good institutions. When we say good institutions, mean that secured property rights, specifically intellectual property rights, low corruption and crime rates, secured democratic rights and existence of promoting structure for innovations and inventions in the society (especially via markets). In other words, in the countries where indivudual?s private gain does not deviate from social gain as a result of his/her economic activity, foreign direct investment will affect long-run economic growth as well as economic development rather than once-for all growth. In order to prove the hypothesis alleged in thesis, we use the data for Botswana and Ghana. In the literature showed that; Botswana has good, but Ghana has bad institutions. We also use data from Transition Economies. We decompose these countries as the countries having good insititutions which are Kazakhstan and Kyrgyz Republic and bad institutions which are Tajikistan and Turkmenistan with the help of Kauffman index. We test the hypothesis that foreign direct investment will affect long-run economic growth in the countries having good institutions by using Toda-Yamamato causality test. Results of causality tests show that in Botswana there is significant causality from foreign direct investment to growth, while Ghana there is not, also in Kazakhstan and Kyrgyz Republic there is significant causality from foreign direct investment to growth, while in Tajikistan and Turkmenistan there is not.