Ağır Ticari Taşıtların Fren Sistemleri Tasarımı

Abstract

Bu çalışmada, ağır ticari taşıtların fren sistemleri tasarımında üretici firmaların ve fren sistemleri ile ilgilenen diğer ticari firmaların gizli tuttukları tasarım kriterlerinin akademik bir çalışmada ele alınarak, ülkemiz fren yönetmeliğine uygun fren sistemi tasarlanması amaçlanmıştır. İlk olarak, Avrupa Birliği ve Türkiye’ deki fren sistemi yönetmelikleri ile ilgili bilgiler verilmiş ve bu yönetmeliklerde yer alan fren kuvveti dağılımı, tekerlek ile zemin arasındaki kuvvet bağlantı katsayısı ve stabilite ile blokaj ilişkisi konularında genel bilgiler verilmiş, fren sistemlerinin genel bir incelemesi yapılarak ticari taşıtlarda kullanılan havalı fren sisteminin elemanları tanıtılmıştır. Daha sonra örnek bir taşıtın dinamik yük durumu ve fren sistemi hesapları yapılarak, frenleme oranına göre dinamik dingil yükleri ve kuvvet bağlantı katsayıları değişimi grafikleri elde edilmiştir. Son olarak, yapılan bu hesaplar ile taşıtın boş ve dolu durumları için ulaşacağı fren etkinlikleri bulunmuş, bulunan değerler fren tip onay deneyleri ile elde edilen sonuçlar ile karşılaştırılmış ve taşıtın daha iyi fren etkinliğine ulaşması için öneriler getirilmiştir.

Designing of heavy commercial vehicle’s brake systems that the vehicle producers and other trade companies that have the rigths of designing criteria is a main object as an academical thesis explained in this study. First of all, European and Turkish Regulations about brake systems are explained generally and brake force distribution, tire – road friction coefficient and vehicle stability mentioned as defined in brake regulations. For an application of this study, a three axle commercial vehicle is analyzed while braking and graphs of braking – dynamic axle load, braking – friction coefficient are obtained. Calculation results are compared other suspension systems can be used in this vehicle. Consequently, brake performance results obtained for the vehicle’s empty and loaded conditions and these results compared with type approval tests and some recommendations about better brake performance are made.