Baraj Altındaki Sızmaların Analiz Ve Kontrolü: Sazlıdere Barajı Uygulaması

Abstract

Gövde altından sızma problemleri bütün barajlarda göz önüne alınması gerekli bir konudur. Sızma miktarlarının beklenmeyen boyutlarda olması ve gerekli iyileştirmelerin zamanında veya hiç yapılmaması durumunda, önemli miktarlarda su kaybının yanında, baraj ve mansap bölgesinin emniyetini tehdit edecek sonuçlarla karşılaşılabilmektedir. En uygun sızma kontrol metoduna karar verilebilmesi için sızmaların yerleri ve büyüklükleri iyi belirlenmiş olmalıdır. Bu durum detaylı jeolojik etütlerin yanında uygun sızma analiz metotlarının uygulanmasını da gerektirir. Barajlarda gerekli kontrol önlemleri uygulanmış olsa da, önceden tespit edilemeyen sebeplerle sızmalar ortaya çıkabilmektedir. Sızmalar rezervuardaki suyun kaybı ve baraj emniyeti açısından ihmal edilemeyecek boyutta ise en kısa zamanda oluşma yerleri belirlenmeli ve en uygun metodun seçimi ile gerekli iyileştirmeler yapılmalıdır. Yeni gelişmelerin takip edilmesinin yanında geçmiş tecrübelerin bilinmesi de inşaat sıasında ve kaçaklar ortaya çıktıktan sonra alınacak önlemlerin başarısını artıracaktır. Tez çalışmamızda gövde altından sızmalar için günümüzde uygulanan kontrol, iyileştirme ve analiz metotları incelenmiş, konu ile ilgili önceki çalışmalar araştırılmış ve İstanbul’a içme suyu temin eden barajlardan ve gövde altından önemli su kaçakları problemleri ile karşılaşılmış olan Sazlıdere Barajı için “sonlu farklar metodu”nun kullanıldığı bir analiz ile çeşitli enjeksiyon perde boyu alternatifleri için sızma miktarları ve optimum perde boyu hesaplanmış ve sonuçlar mevcut verilerle karşılaştırılmıştır.

Underseepage is a problem that should be considered for all types of dams. In case of unexpectedly great quantities of seepage water is faced and if late or no remedial works are conducted, not only great quantities of water is lost but also safety problems are faced threatening both dam and the downstream areas. Along with the detailed geological investigations, use of the suitable analysis methods to determine the magnitude of the seepage helps the selection of the best control methods. Even though all investigations are conducted and all control measures are taken, seepage problems can expose. If the quantity of the seepage water is not negligible, locations of the seepage and the suitable remedial methods must be determined and conducted. Along with the following of the new developments related to the seepage problems, knowledge of the previous experiences also helps the success for the seepage control and remedial seepage control applications. In this study, control, remedial and analyzing methods of the underseepage problem of dams and the previous studies have been examined and the underseepage problem of “Sazlıdere Dam”, which is one of the domestic water supply dams of Istanbul and had important underseepage problem during the first filling of the reservoir, was examined and seepage quantities of the dam for different heights of grouting curtains have been calculated by using “finite difference method” and the optimum curtain height was determined and the results have been compared to the measured ones.