Mimarlıkötesi Tasarım Paradigması

Abstract

Bugünün dünyasını çoklukla anlayabilmek ve geleceğe dair öngörülerde bulunabilmek için farklı bakış açılarına ihtiyaç vardır. İşte bu anlayışla geçtiğimiz yüzyıl sonunda ortaya çıkmış olan disiplinlerötesilik kavramı, farklı disiplin ve bilgi çoklukları arasında ilişkisel okumalara olanak verebilmektedir. Disiplinlerötesiliğin yarattığı bilginin temeli, yaşamla içiçe olan ve deneyimle ortaya çıktığı için de eleştirelliği içinde barındıran sezgisel bir bilgiye dayanmaktadır. Bu bakış açısının yaratıcı düşüncenin oluşumunda kullanılması bir tasarım yöntemi olarak öteseme ile mümkün olabilir. Öteseme çağın ötesinde olan beklenmedik tasarımların gerçekleşmesine olanak verebilir. Bu anlamda ortaya çıkan mimarlık ürünü ise mimarlığın avangardı olarak tanımlanabilir. Bu tezin kavramsal çerçevesini oluşturan mimarlıkötesi tasarım denemeleri, birer örneklem olarak kabul edilerek eşzamanlı bir kavrayışla aktüel ile virtüelde oluşlara olanak veren bilgi çağının mimarlığını, geleceğe dönük birer oluş olarak üretmeyi amaçlamış, araştırmış ve yaratmaya çalışmıştır. Geçmekte olan şimdide disiplinlerötesi bir yapıya sahip olan sayısal tasarım yöntemlerini techne olarak kullanarak poetik olanı yaratmayı (poiesis) amaçlayan mimarlıkötesi tasarım yaklaşımı bunu başarırken de kendi epistemolojisini üreterek paradigmalaşır. Öteseme ile ortaya çıkan mimarlıkötesi tasarım denemeleri, beklenmedik oluşları içinde barındıran yeni dünyaları yaratırken, onları deneyimleyen için de daha önceden yaşanmamış deneyimler sunabilmiştir. Oluşan mikrokozmozlar, örüntüler ve bu örüntüleri köksap ilişkilerle birbirine bağlayan portalların biraradalığındaki tasarım fragmanlarından ibarettir. Mimarlıkötesi mekan deneyimi; deneyimleyende şok etkisi yaratarak öncelikle bir farkındalık oluşturur (erlebnis) sonra da mekanda geçirilen vakitle yeni bir dünyayı anlamaya ve onunla beraber bir oluş olmaya imkan verir (erfahrung).

In order to better understand the world of multiplicities and to be able to project towards the future, there is a necessity for transmodality. Transdisciplinarity concept that involves transmodalities appeared at the end of the past century, allowing rhizomatic readings in between and beyond disciplines and information multiplicities. The basis of the knowledge created by transdisciplinarity is in life and is an intuitive knowledge that contains criticality, based on experiences. The use of transmodality in the emergence of creative thought in design is through transvergence as a design methodology. Transvergence has the potential to create unexpected designs that are beyond their time. For that matter, the product of transarchitectural design is the avant-garde of architecture. The transarchitectural design experiments that emerge the conceptual framework of this thesis should be seen as exemplars as of Kuhn’s. These exemplars aim to produce, research and make as in poiesis the architecture of information age that allow real time becomings in actual and virtual as a projection towards future. In this passing moment, transarchitectural design approach uses digital design methodologies that have transdisciplinary character, as a techne in order to make poetically. While doing so it produces its own epistemology and hence becoming a paradigm. The transarchitectural design experiments emerge with transvergence, which defines new world making that embodies unexpected becomings, hence proposing unlived experiences. The microcosmos created is composed of fragments as patterns and as portals that connect these patterns to one another. The transarchitectural spatial experience, first by shocking the experiencer creates an awareness (erlebnis) and later on by engagement, the experiencer begins to understand a new world of becoming and embodied within it (erfahrung).