Coğrafi veriye analitik bilgiye dayalı denizcilik okulları segmentasyonu ve kalite değerlendirmesi

Abstract

Küresel ticarete konu malların taşınmasında % 90'dan daha fazla paya sahip olan denizcilik sektörünün işgücü kaynağı nitelikli gemiadamlarıdır. Her ne kadar insansız gemiler ve tam otomasyona sahip gemiler üzerinde çalışmalar devam etse de yakın gelecekte gemiadamına olan ihtiyacın azalması bir yana özellikle zabit sınıfı gemiadamları açığının giderek artacağı öngörülmektedir. Türkiye'de denizcilik eğitimi Yükseköğretim Kurulu (YÖK)'e bağlı fakülteler, yüksekokullar ve meslek yüksek okullarında, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB)'e bağlı resmi ve özel meslek liseleri / denizcilik meslek liseleri ile özel denizcilik kurslarında icra edilmektedir. Gemiadamları eğitiminin, Türkiye'nin de taraf olduğu "Gemiadamlarının Eğitim Belgelendirme ve Vardiya Tutma Standartları Hakkında Uluslararası Sözleşme (STCW-1978)" hükümlerine uygunluğunu denetleme ve bu sözleşmeye göre gemiadamlarının belgelendirilmesi, Türkiye'nin denizcilikten sorumlu idaresi olan Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından yerine getirilmektedir. Dolayısı ile Türkiye'deki denizcilik eğitim kurumları kuruluş ve işleyiş bakımından eğitim seviyesine göre MEB'e ve YÖK'e bağlı olsa da gemiadamları eğitiminin akreditasyonu ve belgelendirilmesi açısından Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'na tabidir. Bu yetkilendirme STCW-1978 Sözleşmesi gereklerine uygun olarak yürürlüğe konulan Gemiadamları ve Kılavuz Kaptanlar Eğitim ve Sınav Yönergesi hükümlerine göre yapılmaktadır. Yönergeye göre eğitim kurumlarının ekipman, müfredat, derslik, eğitici, simülatör, denizde güvenlik eğitimi tesisi, kalite yönetim sistemi gibi kriterleri sağlaması gerekmektedir. Aralık 2020 itibariyle Türkiye'de 20'si önlisans düzeyinde, 26'sı lisans düzeyinde, 52'si lise düzeyinde, 70'i kurs düzeyinde olmak üzere 168 denizcilik eğitim kurumu bulunmaktadır. Bu kurumlardan yalnızca 101 tanesi Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından akredite edilerek gemiadamı eğitimi vermek üzere yetkilendirilmiştir. Dünyada eğitim kurumlarının eğitim kalitesinin değerlendirilmesi ve sıralanması için bazı metodolojiler geliştirilmiş ve bu hususta yayımlanmış "en iyi" sıralamaları mevcut olsa da, denizcilik eğitim kurumlarının eğitim kalitesini ve sıralamasını bilimsel ve sistematik bir yaklaşımla ele alan bir çalışma bulunmamaktadır. Aynı şekilde bu alanda Coğrafi Bilgi Sistemleri'nden faydanılarak denizcilik eğitim kurumlarının segmentasyonu ile ilgili bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Türkiye ölçeğinde de bu alanda yapılan çalışmalarda ağırlıklı olarak denizcilik eğitiminde karşılaşılan sorunlar, eğitim kurumlarındaki eğitimci profilleri, gemiadamlarının eğitimine yönelik diğer tespitler ve öneriler yer almaktadır. Yine bu çalışmalarda, denizcilik eğitim kurumlarında yapılan iç denetim, dış denetim veya idari denetim gibi nesnel bir izleme ve değerlendirme mekanizması sonucu elde edilen veriler ışığında yapılmış bir araştırmaya rastlanılmamış, ağırlıklı olarak eğitimci sayısı, öğrenci sayısı, akademik çalışma sayısı, altyapı olanakları gibi temel bilgiler irdelenmiştir. Türkiye'de denizcilik eğitim kurumlarının Gemiadamları ve Kılavuz Kaptanlar Eğitim ve Sınav Yönergesi çerçevesinde yapılan izleme ve değerlendirme faaliyetleri kapsamındaki denetlemelerinde elde edilen uygunsuzluklar, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nın Gemiadamları Eğitim Bilgi Sistemi (GAEBS) bünyesinde kaydedilmektedir. Bu çalışmada, Coğrafi Bilgi Sistemlerinden faydalanılarak önce denizcilik eğitim kurumlarının coğrafi dağılım haritaları çıkarılmış ve ülkemizin denizcilik eğitim kapasite ihtiyaçlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın devamında 2011-2017 yılları arasında 117 denizcilik eğitim kurumunun denetlemesinde elde edilen uygunsuzluklara ilişkin entropi tabanlı gri ilişki analizi yapılarak kalite değerlendirmesine ilişkin ağırlık faktörleri hesaplanmış, bu sonuçlara göre Türk denizcilik eğitim kurumlarının uygunsuzluk faktörlerine göre coğrafi segmentasyonu yapılmıştır. Çalışmanın sonuç ve öneriler kısmında dünya gemiadamı piyasasından yeterli pay alabilmek için denizcilik eğitim politikalarının çağımızın gerektirdiği bilim, teknolojik gelişmeler, eğitim altyapısı, tecrübe ve yabancı dil eğitimi hususları ile uluslararası piyasada tercih edilme kriterleri göz önüne alınarak yeniden yapılandırılması önerilmiştir.

Manpower source of the shipping industry, which has more than 90 % share of the world trade, is qualified seafarers. Although studies on unmanned ships and fully automated vessels is going on, in near future decrease of need of seafarers is not expected, on the contrary especially an increase in officer shortage is estimated. Maritime training and education governed by national and international regulations and all maritime training and education institutes needs to comply with these regulations in order to certify their students /trainees. Standards of Training, Certification and Watchkeeping of Seafarers International Convention (STCW-1978) prescribes minimum standards relating to training, certification and watchkeeping for seafarers which all countries need to comply with. National maritime Administrations ratify and implement STCW-1978 Convention and STCW Code. Turkish Maritime Administration ratified STCW Convention and regulate its national maritime training and education institutes according to national and international regulations in accordance with STCW-1978 Convention. Maritime education in Turkey is carried out in faculties, undergraduate schools and vocational high schools under Board of Education (YOK), public and private high schools under Ministry of Education (MEB) and private maritime courses. As of December 2020, 168 maritime education institutes of which 20 at associate degree, 26 at bachelor degree, 52 at high school degree and 70 as private course exist in Turkey. Only 101 of them have been accredited by Ministry of Transport to deliver seafarers education. Audit of maritime training institutes and certification of seafarers according to "International Convention on Standarts of Training Certification and Watchkeeping (STCW-1978)", which Turkey is party to, is carried out by Ministry of Transport and Infrastructure which is responsible maritime administration of Turkey. In this respect, although maritime training institutes are governed by Ministry of Education and Board of Higher Education acording to their education level, from the point of acreditation of seafarers training and certification they are under governance of Ministry of Infrastructure. This acreditation is done according to "Directive of Training and Examination of Seafarers and Sea Pilots" which is in line with STCW-1978 Convention. According to Directive, training institutes need to comply with equipment, syllabus, classrooms, trainers, simulators, maritime safety training centers, quality management systems etc. criterias. For compliance purposes, an initial audit as a pre-condition of accreditation and 2 years periodical audits are carried out. However, there is no study found on these audits results which can help to identify the weakness of the maritime training and education institutes or how training quality can be improved in these institutes. Although there are methodologies used for worldwide ranking of training institutions and published ranking lists, there is no study with a scientific and systematic approach to training quality evaluations and ranking of maritime training institutes. Similarly, no research is found in the area of maritime training institutes segmentation by Geographical Information Systems. Studies in the scale of Turkey, usually concentrated on problems on maritime training, trainers' profiles of maritime training institutes, other findings and suggestions. On the other hand, there is no study evaluating results of a monitoring and evaluation mechanisms such as internal, external or administrative audit; usually number of trainers, number of students, number of research studies and infrastructure facilities made the scope of the researches. Monitoring and evaluation results according to "Directive for Seafarers and Sea Pilots Training and Examination" of Turkish maritime training institutes are recorded to a database called Seafarers Training Information System (GAEBS) controlled by Ministry of Transport and Infrastructure. In this study, determination of country's need of maritime education capacity by geographical information based segmentation is carried out. In the following, entropy based grey relational analysis of non-conformities found in monitoring and evaluations/audits executed between 2011-2017 of 117 Turkish maritime training institutes is carried out to determine deficiencies and weakness of these institutes . Non-conformities found in the audits are classified as Documentation, Lecturer, Equipment, Curriculum, Simulator Specifications and System Non-conformities categories. Each non-conformity is taken as raw datain the dataset. The raw data is filtered against uncertainties and 861 non-conformity are used in the analysis. Data acquired form GAEBS is analysed by entropy weighted Grey Relation Analysis and grey relation coefficient of each non-conformity category is determined and then this is applied to non-conformities categorized by geographical distribution. Grey Relation theory is formulated by Ju-Iong Deng in 1982 and it is a mathematical method can be applied interdisciplinary. It is especially useful when the datasets is not sufficient to run statistical analysis. Grey Relation Analysis is a decision making method to be used to generate discrete sequences for the correlation analysis of such sequences with processing uncertainty, multi-variable input and discrete data. Also, enabling to work with small and uncertain data sets makes this method preferable to other statistical methods. Grey Relation Analysis is independent from a probability distribution. It gives much reliable results with small data sets especially when compared to statistical analysis. However, where inconsistent dimensions or data types makes use of conventional GRA insufficient, method is improved by entropy weight method. Integrated method of entropy weighted GRA is used frequently in technical areas and engineeringy weighted method, reflects real importance of each factor in the system. The result of Entropy Weighted Grey Relation Analysis is demonstrated on QGIS, an open source Geographic Information System, and thus maps of non-conformities analysis of Turkey are generated. In conclusion and suggestion chapter, in order to have more share of the world seafarers market, re-structuring of maritime training policy by taking into account of science, technological developments, training infrastructure, experience and foreign language issues and preference criteria's of the international market is suggested and to eliminate these, corrective and preventive actions are suggested.