Kentsel açık alanların sosyal medya hesaplarının iletişim performansını arttıracak bir rehber hazırlanması: İstanbul Kemerburgaz kent ormanı örneği

Abstract

Dünyanın dijitalleşen yeni teknoloji çağına girmesiyle birlikte insanlar da bu gelişime hızlıca uyum sağlamıştır. Değişen teknoloji ve farklılaşan kültürel değerlerle birlikte son yıllarda insanlar, geleneksel yöntemlerle yayılan bilgileri takip etmek yerine, teknoloji ve internet aracılığıyla sağlanan çeşitli bilgileri kolaylıkla edinmeyi tercih etmektedir. Bilgi teknolojilerinin ve iletişim araçlarının gelişmesiyle birlikte birçok kavram değişime uğrarken, medya iletişim araçları bu değişimden en çok etkilenenler arasındadır. İnternetin zaman içerisindeki bu gelişimi, medya iletişim araçları içerisinde "sosyal medya" kavramını ortaya çıkarmış ve bu kavram kullanıcıların çeşitli içerikler ürettiği, internet tabanlı ve etkileşime dayalı iletişim sunan dijital ağlar olarak tanımlanmaktadır. Son yıllarda sosyal medya platformları, yalnızca kişilerin değil, kurumların da vazgeçilmez bir parçası haline gelmiş ve nitekim artık kurumların başarıları sadece sundukları hizmet ile değil, bununla birlikte sosyal medya platformları üzerinde müşterileriyle kurdukları etkileşim ve sosyal medya hesaplarını etkin yönetip yönetmedikleriyle ölçülmeye başlanmıştır. Globalleşme, kentleşme ve teknolojik gelişmeler nedeniyle kentlerin de, yeni gereksinimlere yanıt verecek şekilde kendi çalışmalarını adapte etmesi ihtiyacı doğmuştur. Günümüzde sosyal ağlar, kentin yönetim birimleri ile kullanıcılar arasında etkileşimi kuvvetlendiren bir kavram olarak dikkat çekmektedir. Bu sebeple, kentsel açık yeşil alanlarda sosyal medya kullanımları ve hesapların yönetim şekli önemli bir husus haline gelmektedir. Bu doğrultuda bu tezin temel amacı, farklı şehirlerdeki kentsel açık alanlardan parkların sosyal medya platformlarındaki görsel ve metinsel öğelerini inceleyerek, etkinlikleri ve etkileşimlerini analiz etmek, bununla birlikte İstanbul Kemerburgaz Kent Ormanı örneklemi üzerinden yola çıkarak parkların iletişim performanslarını artırıcı bir rehber oluşturmaktır. Araştırmanın evreni ve örneklemi; tezin amacıyla uyumlu olarak, yeterli ve tutarlı sonuçlar elde etmek için bilgi ve içerik açısından zengin vakaların seçimini ifade eden amaçlı örnekleme yoluyla belirlenmiştir. Bu amaç doğrultusunda 4 farklı kaynağa göre "dünyanın en etkileyici kent parkları" sıralamalarında yer alan toplam 46 park araştırmanın evrenini oluştururken; örneklemini ise, belirlenen kriterlerle çalışma kapsamına dahil edilen 11 kent parkının resmi Instagram profilleri oluşturmaktadır. Örneklem olarak alınan bu parkların (Balboa Park, Bryant Park, Buen Retiro Park, Central Park, Ibirapuera Parkı, Milenyum Park, Park Güell, Prospect Park, Royal Botanik Bahçeleri, The High Line Park ve Kemerburgaz Kent Ormanı) kurumsal Instagram profillerinin 1 Ekim - 31 Aralık 2021 tarihleri arasındaki 12 haftalık Instagram paylaşımları, katılımcı gözlem ve içerik analizi yöntemleriyle analiz edilmiştir. Çalışma kapsamında ilk olarak teorik bilgiler ve kavramsal çerçeveler oluşturularak, kentsel açık alanların tanımları, sınıflandırmaları ifade edilmiş ve sosyal medya kavramı, kavramın tarihsel gelişimi, özellikleri ve kullanım alanları literatür araştırması temelinde ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Tez çalışmasının sonraki bölümünde, araştırmanın önemi ve araştırmadaki platform seçimi, verilerin toplanması ve yöntemi açıklanırken, araştırmanın içeriğini oluşturan kent parklarının sosyal medya hesaplarının tespit edilmesi ve içeriklerine göre sınıflandırması katılımcı gözlem ve içerik analiz yöntemleriyle belirlenmiştir. Kent parkların Instagram paylaşımlarının görsel ve içerik değerlendirmesi için karma bir yöntem kullanılmıştır. Ardından, belirlenen parkların sosyal medya hesapları ve içerikleri detaylı olarak irdelenerek, parkların iletişim performanslarını artırıcı bir değerlendirmeye varılmış, son olarak da rehber niteliğinde oluşturulan sonuçlar ortaya konulmuştur. Araştırma kapsamında katılımcı gözlem ve içerik analiz yöntemi kullanılarak yapılan analizler doğrultusunda kent parklarının Instagram profillerinde paylaşım sıklıklarının, görsel ve metinsel içeriklerinin oldukça farklı frekansta olduğu tespit edilmiştir. Analiz kapsamına alınan kent parklarının Instagram profillerinde paylaştıkları görsellerin daha çok parkın genel görünümü olduğu, metinsel olarak ise park ile ilgili bilgilendirici ve tanıtıcı içeriklere yer verildiği tespit edilmiştir. Bunlara ek olarak, iletişim performansı değerlendirmesi sonucunda, ilgili parkların birçoğunun, sosyal medyanın interaktif olanaklarına uyum sağladığı, tutarlı ve düzenli olarak paylaşım yaptıkları görülmektedir. İstanbul Kemerburgaz Kent Ormanı örneğinin profili detaylı olarak incelendiğinde; sosyal medyanın katılımcı, hızlı ve dinamik yapısına uyumlu olarak içerik ürettiği, ancak parkın genel görünümüne ve parkla ilgili bilgilendirici içeriklere çok fazla yer vermediği tespit edilmiştir. Son olarak, günümüzde dijitalleşen çağın getirisi olan sosyal medya sayesinde hızlı, etkili ve kolay iletişim sağlanabildiği ve bu duruma adapte olan kurumların başarılı bir iletişim performansı sergilemenin yanı sıra sundukları hizmetin kalitesinin de etkilendiği tespit edilmiştir.