Mimarlık ve Tüketim İlişkisine Kent Bağlamında Bir Bakış: İstanbul Örneği

Abstract

Bu çalışmada, öncelikle yirminci yüzyılda tüketim kavramının farklı boyutta bir anlam kazanmasında etkili olan üretim, para, saat, iletişim, kapitalizm ve küreselleşme gibi kavramlar ele alınmaktadır. Tüketim kavramı, tüketim kültürü, tüketim toplumu gibi içerdiği tüm alt kavramlarla birlikte incelenmekte, mimarlık ile ilişkisi tartışılmaktadır. Kent ve onun bir üst mertebesi olan metropol tüketim çerçevesinde ele alınmaktadır. Kent ve tüketim arasında birbirlerini etkileyerek geliştirdiklerinden dolayı iki yönlü bir ilişki vardır. Metropol ise tüketimin maksimuma ulaştığı durumu tanımlamaktadır. Bu doğrultuda metropol, içindeki yaşam, iletişim, para ekonomisi ilişkileri açıklanmakta ve mimarlık ile kent arasındaki etkileşim güncel görüşler çerçevesinde incelenmektedir. Alan çalışması olarak, tarihsel süreç içerisindeki İstanbul imar hareketleri değerlendirilmekte, Levent aksı özelinde incelenmektedir. Bu aks üzerinde çeşitli özellikleri nedeniyle seçilmiş olan örnek yapılar tanıtılmaktadır. Levent aksı gökdelen yapılaşmasının İstanbul silueti bakımından değerlendirmesi yapılmaktadır. Sonuç olarak, yirminci yüzyıl içinde kent ve metropol gelişimleri üzerinde tüketim kavramının etkileri görülmektedir. Levent aksında olduğu gibi, tüketim kültürüyle ilintili olarak, gökdelen oluşumlarında ihtiyaçtan ziyade kentte görünürlük kazanmak öne çıkmaktadır.

First, in this work, the concepts, that was effective for the concept of consumption to gain a meaning in a different dimension, like production, money, clock, communication, capitalism and globalization are taken up. Consumption concept is examined with its subconcepts like consuming culture, consuming society and its relation with architecture are discussed. It is aimed to take up the city and its upper degree metropolis in a frame of consumption. The city and consumption have a double-sided relation in between, that they both develope by effecting each other. The metropolis defines the condition that the consumption reaches its maximum level. In this manner, relations between metropolis, life it contains, communication and economy of money are explained and the interaction between architecture and the city is examined with actual ideas. As a case study, the public improvements of İstanbul are evaluated in a historical process and are examined in Levent axis. Certain buildings on this axis, chosen because of their various characteristics, are introduced. The Levent axis is evaluated from the viewpoint of İstanbul silhouette. In conclusion, the effects of the consumption concept on the development of the cities and the metropolis in the twentieth century are visible. As in the Levent axis, gaining visibility takes more importance than the requirements in constitution of the skyscrapers.