Çeşitli Ülkelerde Uygulanan Baraj Tasarım Taşkınlarının İncelenmesi

Abstract

Bu çalışmada öncelikli olarak barajlarda tasarım taşkınının önemi anlatılmış, barajlarda taşkın hidrolojisi ve dünya genelinde kullanılan taşkın tahmin yöntemleri hakkında genel bilgi verilmiştir. Kullanılan taşkın tahmin yöntemleri, akış verilerine ve yağış verilerine dayanan taşkın tahmin yöntemleri olarak sınıflandırılmıştır. Çeşitli ülkelerin tasarım taşkınları ve tasarım taşkını belirlerken kullandıkları kriterler incelenmiş, ülkeler; risk sınıflandırmasına göre tasarım taşkını belirleyen ülkeler, baraj yüksekliğine göre tasarım taşkını belirleyen ülkeler, baraj türüne göre tasarım taşkını belirleyen ülkeler ve zarf eğrileri ile tasarım taşkını belirleyen ülkeler olmak üzere sınıflandırılmıştır. Türkiye’de DSİ tarafından yapılan baraj sınıflaması ve kullanılan tasarım taşkınları ayrı bir başlık altından incelenmiştir. Son olarak dünyada ve Türkiye’de kullanılan tasarım taşkınları değerlendirilmiş, özellikle Türkiye için tasarım taşkınlarının uygulanması hususunda önerilerde bulunulmuştur.

In this study, first of all, importance of design floods for dams is explained and brief information about flood hydrology for dams and flood estimating methods used worldwide is given. Flood estimating methods are classified as methods based on flow data and methods based on rainfall data. Design floods and criteria for determination of design floods of various countries are examined and countries are classified as; countries which determine design floods using risk criteria, countries which determine design floods by classifying dams by their height, countries which determine design floods by classifying dams by their type and countries which determine design floods by using envelope curves. Design floods and dam classification used by DSI in Turkey is examined individually. Finally, design floods used worldwide and in Turkey are commentated and some recommendations are made for the use of design flood in Turkey.