Deprem Yönetmeliği'nde Plastisite Teorisinin Uygulamaları

Abstract

Betonarme yapıların tasarım yönetmeliklerinde plastisite teorisinin bazı kavramları daha çok dolaylı olarak bulunur. Buna karşılık yapıların deprem güvenliğinin sağlanmasında kontrollünde hasar kabul edildiği için, deprem yönetmeliklerinde plastisite teorisinin değişik kavramları yaygın biçimde kullanılır. Deprem Yönetmeliği’nin daha önceki baskılarında bu kavramların dolaylı görülmesine rağmen, Deprem Yönetmeliği (2007) de plastisite teorisinin kavramları doğrudan kullanılmıştır. Günümüzde bu kavramlar uygulamadaki mühendisler tarafından yaygın bir şekilde, bazı durumlarda anlamı tam anlaşılmadan kullanılmaktadır. Bir yapının tasarımı veya deprem güvenliğinin belirlenmesi gibi karmaşık problemlerde ayrıntıya girilerek bu kavramların açıklanması ve anlaşılması çoğu zaman zordur. Bu yazıda Deprem Yönetmeliği (2007) de kullanılan plastisitenin bazı ana kavramlarının ayrıntıya girmeden açıklanmasını hedeflenmiştir.

Various concepts of the theory of plasticity can be found often implicitly almost in all design codes for reinforced concrete structures; however, since often controlled damages are accepted in design of regular structures subjected to the design earthquake, concepts of the theory of plasticity are employed directly in seismic codes. Although the older versions of the Turkish Seismic Codes include these concepts indirectly, the Turkish Seismic Code (2007) contains them explicitly. These concepts are used more often than ever in Turkish civil engineering community sometimes without grasping their actual meaning. However, it is often difficult to go into details of these concepts to explain them, when a sophisticated problem, such as design and seismic evaluation of a complex structure, is involved. The present paper attempts to give the main plasticity concepts by using graphical representations without going into detail as they are considered in the Turkish Seismic Code (2007).