İstanbul Endüstri Yapılarının “loft” Kavramı Çerçevesinde Yeniden İşlevlendirilmesi

Abstract

Loft kavramı 20. yüzyıl ikinci yarısından itibaren Manhattan Soho Bölgesi’nde ortaya çıkmıştır. Kısa süre içerisinde bütün Dünyada etkisini gösteren bu yapı tipi Türkiye’de de 21. Yüzyıldan itibaren tekil yapılarda görülmeye başlanmaktadır. Bu tez kapsamında ilk olarak loft yapılarının incelenmesi yapılmış daha sonra da loft kavramının İstanbul işlevini yitirmiş endüstri yapılarında uygulanabilirliğini tartışılmıştır. 1923 yılına kadar İstanbul’da yapılmış endüstri yapılarının günümüzdeki durumunun ortaya konmasından sonra bunlar arasından konum ve mimari açıdan elverişli olduğu saptanan iki adedi ileride yapılabilecek dönüşümlere örnek olabilmesi için incelenmiştir. Detaylı olarak incelenen Kasımpaşa Un Fabrikası ve Büyükdere Tekel Kibrit Fabrikası yapının loft kavramını desteklediği gözlemlenmiştir. Türkiye’de günümüze ulaşan endüstriyel yapılar sayıca azdır ve incelenen bütün yapılar mimari ve tarihsel önem taşımaktadırlar. Bu açıdan araştırma mimari bir inceleme niteliği taşımaktadır.

The concept of Loft has emerged in the second half of the 20th century in Manhattan’s SoHo region. This building type showing its effect in the whole world in a short period of time was seen in individual buildings in İstanbul in 21th century. In the scope of this thesis first loft building are studied and then the applicability of loft buildings for industrial buildings in İstanbul that lost their function is discussed. After stating out the present situation of the industrial structures which were built until 1923 in İstanbul, two of these structures which were found suitable for the location and architectural transformations are examined to be a pilot study for the future transformations. It is observed that Kasımpaşa Flour Factory and Büyükdere Tekel Match Factory studied in detail are compatible with the loft concept. Industrial structures extant are extremely rare in Turkey and all the buildings studied have architectural and historical importance. In this respect the nature of this research is of an architectural review.