Yaptakçılık: Gündelik Yaşamda Mimarlık

Abstract

Bu çalışmada, sezgisel ve nesnel ifade yöntemleri kullanılarak gündelik yaşamda kullanılan bir üretim tekniği olan yaptakçılık ile bu tekniğin modern sanatlar ve mimarlık söylemi içindeki konumu incelenmiş, ortaya konulan hurda, dönüşüm, öğeler, kurgu, hazır nesne, deney, deneyim ve oyun kavramları ile bir üretim modeli, Le Corbusier’in Ronchamp Şapeli adlı yapıtı üzerinde değerlendirilmiştir. Bu model şöyledir: Gündelik yaşam, her an tüketilen nesne ve kavramlardan oluşan bir hurdalıktır. Yaptakçı ya da mimar olarak tasarımcı, bu tüketilen öğelerin anlamlarını dönüştürerek onları yeniden kullanıma sokar. Bu dönüşüm, öğelerin farklı şekillerde yan yana gelmeleri, iç içe geçmeleri ya da üst üste bindirilmeleri sonucu oluşturulan bir kurgudur. Çeşitli hazır nesnelerin birleştirilmesi sonucu elde edilen bu tasarının gelişimi deneysel bir süreçtir, rastlantılara dayanan bir oyundur. Bu oyun, herhangi bir anda herhangi bir vitrinden seçilenlerin manipülasyonuna dayanan bir düzenlemedir. Bu düzenlemenin estetiği, ticaretteki rekabetin yönettiği koşullar ile belirlenir: Yakın değerdeki seçenekler hiyerarşik görünümden çok labirent görünümünde bir sistem oluşturma potansiyeline sahiptir. Bu sistemin parçaları ise, her an hurdaya dönüşebilir niteliktedir. Sonuç olarak, nesneler bağlamında gündelik yaşamda beliren yaptakçılığın, düşünsel bağlamda hem tasarımcının yaratıcı sürecinde hem de yapıların kullanım sürecinde belirdiği gözlenmiştir.

In this study using both the intuitive and objective methods, bricolage, as a production technique used in everyday life, is analysed in order to determine its place in the modern architectural discourse. The concepts developed at this point are hardware, transformation, components, montage, ready-made, experiment, experience and game. The model constructed is as follows: The everyday life of the self is a tool box offering a variety of scraps. The designer, be him the ‘bricoleur’ or the architect, is the one who transforms and reproduces the meanings of the components of an ex-system that no longer exists. This transformation is achieved by the superposition, juxtaposition or integration of the components, a process which is called montage. Montage is a ‘ready-made aided’ experimental process that uses standing reserves and the result is usually coincidental. This process resembles a game that is based on the selection and manipulation of what is displayed on a specific showcase. The aesthetics of this manipulation, appearing as a labyrinth rather than as a pyramid or a hierarchical order, is defined by commercial factors. The components or hardwares of this labyrinth are ready to become worn-out and are transformed into scraps once again. The concepts and the model are applied to The Chapel of Ronchamp, by Le Corbusier in order to see how bricolage appears on a conceptual level.