Tarihi Tuğla Duvarların Tekstil Donatılı Harç (trm) İle Güçlendirilmesi

Abstract

Tarihi yığma yapıların inşasında kullanılan malzemelerin, bu malzemelerin dayanımlarının ve işçilik kalitesinin değişkenliği yığma yapı davranışında çeşitliliğe sebep olmaktadır. Ülkemizde kültürel mirasın önemli bir kısmını oluşturan mevcut yığma yapıların fazlalığı düşünüldüğünde, bu konuda yapılan araştırma sayısı oldukça azdır. Nadir görülen kuvvetli yer hareketlerine karşı koyabilecek dayanım ve sünekliğe sahip olmamaları, zaman içindeki bozunmalar gibi sebepler nedeniyle yığma yapıların ana taşıyıcı elemanı olan duvarlar, yatay yük taşıma kapasitesi ve süneklik açısından genellikle yetersiz kalmaktadır. Güçlendirme uygulaması yapılırken yapısal özellikleri iyileştirmenin yanı sıra; yapının mimari özelliklerinin, özgün tarihi dokusunun korunması ve uygulama kolaylığı aranan özellikler olmalıdır. Tekstil donatılı harç ile güçlendirme, aranan bu özellikleri sağlamasının yanında, geri döndürülebilir olması nedeniyle de klasik güçlendirme yöntemlerine alternatif olmaktadır. Bu çalışmada, tekstil donatılı harç ile güçlendirmenin kayma davranışına etkisini araştırmak amacıyla, 1930lu yıllarda inşa edilen tarihi bir binadan alınan tuğlalar ile on dört adet yığma duvar numunesi imal edilmiştir. Duvarların diyagonal basınç etkisi altında davranışı deneysel olarak belirlenirken, sıvanın etkinliği, tekstil donatılı malzeme türünün ve ankraj uygulamasının davranışa etkisi araştırılmıştır. Numunelerden ikisine herhangi bir güçlendirme ve sıva uygulaması yapılmazken iki adet numunenin yüzeyleri, tarihi harçların mekanik özelliklerini yansıttığı düşünülen yeniden üretilmiş düşük dayanımlı harç ile sıvanmıştır. On adet numune ise farklı kombinasyonlar ile güçlendirilmiştir. Güçlendirilmiş numuneler referans numunelerle kıyaslandığında, kayma dayanımı, şekildeğiştirme kapasitesi ve enerji tüketme kapasitesinde önemli artış sağlandığı görülmüştür.

Masonry structures do not require qualified workmanship; encourage using local resources, enable significant durability and have been universally preferred. Despite that, horizontal loads are often ignored in design step of load-bearing walls. Material deterioration over time and remarkable earthquakes lead structural system to deficiency in terms of strength and ductility. Turkey has important cultural heritage since many empires remained thousands of monumental structures. Intervention procedures enable to protect this heritage and hand over the future. Not only improvement of structural properties but also preservation of genuine architectural properties should be offered by an optimum strengthening technique. Rehabilitation with textile-reinforced mortar is easy to apply and removable and satisfies all these features. This study primarily intends to research experimentally the efficiency of retrofitting historical brick walls with textile reinforced mortar and compare the shear behavior of walls before and after strengthening procedure. In order to achieve this target, a total of fourteen wall specimens are constructed with solid clay bricks that were obtained from 85 years old historical building and a reproduced mortar. Test parameters are type of plaster, textile and application of anchorage. Mortar is compatible with masonry, economical and reversible and provides efficient adherence. So, unlike the literature, mortar was preferred to use as bonding material instead of polymers. All the specimens were subjected to diagonal compression loads. The results show that strengthening of historical brick masonry walls with textile-reinforced mortar is an efficient application to improve earthquake performance of shear walls both in terms of strength and deformability.