Türk Makam Müziği'nde Taksim Ve Çalışma Yöntemi Olarak Şarkı Formunun Kullanımı

Abstract

Tez çalışmasında, Türk Makam Müziği icrasında irticali kompozisyon becerisi ve müzikal birikimi ortaya koyan taksim formu için alternatif bir çalışma yöntemi sunulmuştur. Taksim icrasını geliştirmek için uygulanan geleneksel yöntemlere ek olarak, icracılara yazılı bir referans kaynağı oluşturulmak istenmiştir. Türk Makam Müziği'nin sözlü repertuarında yer alan şarkı formu, biçimsel açıdan klasik taksim icra çalışması için uygun bir yapı oluşturmaktadır. Geçmiş dönem taksim ustalarının plak kayıtlarında da, XX. yüzyıl sonrası gerçekleştirilen taksim icralarına nazaran daha formal bir taksim yapısına rastlanmaktadır. Klasik taksimlerde ve gazel icralarında, şarkı formu ile benzerlik teşkil eden bir yapı bulunması bu görüşü destekler niteliktedir. Dolayısıyla, çalışma yönteminde referans olarak zemin, nakarat, meyan, nakarat bölümlerinden oluşan şarkı formu baz alınmış, şarkıların her bir bölümü varyasyonlandırılarak taksim çalışmaları yapılmıştır.

In this thesis, the taksim form, featuring improvisatory compositional skills and musical knowledge in Turkish Makam Music, is presented as an alternative method of study. In addition to all of the traditional methods of performance of the taksim, a written reference is desired by performers. The şarkı form in the vocal repertoire of Turkish Makam Music creates a suitable structure for the study of taksim performance. Furthermore, in comparison to post-20th-century performers of the taksim, past masters of the taksim demonstrate a more form-based classical taksim structure in their vinyl recordings. The existence of structures similar to that of the şarkı form in classical taksims and gazel performances support this view. Therefore, the şarkı form is taken as a base of reference in this method of study, whereby variations of each section of the şarkı: the zemin, nakarat, and meyan, are performed in the taksim.