Alkil Ftalodinitril Türevlerinin Sentezi Ve Ftalosiyaninlerinin Hazırlanması

Abstract

Bu çalışmada, asidik –CH ve K2CO3 varlığında, 4,5-dikloro-ftalonitril ve dietilmalonatın yerdeğiştirme reaksiyonuyla 4-kloro-5-alkil-ftalonitril türev lerinin sentezi için yeni bir yöntem gösterilmektedir. Ayrıca 2 bileşiğindeki klor grubunun reaktivitesini göstermek amacıyla n-hekzantiyol ile DMF’te, K2CO3 varlığında reaksiyon gerçekleştirilmiş ve. 3,4- pozisyonunda bir alkilsülfanil ve bir dietilmalonil grubu taşıyan 1-hekziltiyo-3,4-disiyano-6-(1,1-dikarbetok simetil)benzen (3) isimli yeni ftalonitril bileşiği elde edilmiştir. 1-Kloro-3,4-disiyano-6-(1,1-dikarbetoksi)benzen (2) ve 1-hekziltiyo-3,4-disiya no-6-(1,1-dikarbetoksimetil)benzen (3)’in metal tuzları ile çözücüsüz ortamda siklotetra merizasyonuyla metalli ftalosiyaninler elde edilmiştir (M= Co, Cu, Zn veya Pd). Reaksiyon hekzanol içerisinde ve DBU varlığında gerçekleştirildiğinde transesterifikasyon reaksiyonu meydana gelmiş ve metalsiz ve metalli ftalosiyaniler elde edilmiştir. 6 bileşiğinin sodyum etoksid ile oda sıcaklığında reaksiyonu ve daha sonra asidlendirilmesiyle kısmen dekarboksile olan 2,9,16,23-tetra(karboksimetil)-3,10,17,24-tetrakloro-ftalosiyaninatopaladyum (II) elde edilmiştir. Bu bileşiğin sulu çözeltisindeki elektronik spektrumunda pH 7-12 aralığında önemli bir değişiklik görülmemiştir. Anahtar Kelimeler: Ftalosiyanin, ftalonitril, paladyum, kobalt, bakır, çinko Bilim Dalı Sayısal Kodu: 405.01.00

A new route to the synthesis of 4-chloro-5-alkyl-phthalonitrile (2) derivatives was shown by the displacement reaction of 4,5-dichloro-phthalonitrile and diethylmalonate, a CH-acidic precursor, in the presence of K2CO3.. In order to verify the reactivity of the remaining chloro-group in 2, it was reacted with n-hexane-thiol in DMF by addition of anhydrous K2CO3. The product, namely 1-hexylthio-3,4-dicyano-6-(1,1-dicarbethoxy methyl)benzene (3), was a phthalonit rile derivative carrying an alkylsulfanyl and a diethylmalonyl moiety at 3,4-positions. Cyclotetramerization of 1-chloro-3,4-dicyano-6-(1,1-dicarbethoxy methyl) benzene(2) and 1-hexylthio-3,4-dicyano-6-(1,1-dicarbethoxy methyl)ben zene (3) with the metal salts without any solvent gave the corresponding metallophthalocyanines (M= Co, Cu, Zn or Pd). Transesterification occurred when the reaction was carried out in hexanol in the presence of DBU to obtain metal-free and metallophthalocyanine derivatives. Treatment of compound 6 with sodium ethoxide at ambient temperature and further acidification resulted with 2,9,16,23-tetra(carboxymethyl)-3,10,17,24-tetrachloro-phthalocyaninato palladium (II) with partial decarboxylation. Its electronic spectrum in aqueous solution indicated no appreciable change in a pH range from 7 to 12. Keywords: Phthalocyanine, phthalonitrile, palladium, cobalt, copper, zinc. Science Code: 405.01.00