Gümrük Birliği'ninTürk Otomotif Sanayi Üzerindeki Etkileri

Abstract

20. yüzyıl ile gelişen küreselleşme eğilimi ülkelerin zaman içinde ekonomik bütünleşme içine girmelerini zorunlu kılmıştır. Türkiye, 1959 yılında Avrupa Ekonomik Topluluğu'na katılım başvurusu yaparak bu konuda önemli bir adım atmış ve 1996 yılından itibaren AB ülkeleri ile Gümrük Birliği oluşturmuştur. 1971 yılında AB ülkeleri Türkiye'den ithal edilen sanayi ürünleri için gümrük vergilerini kaldırmış, 1996 yılında Türkiye'nin de AB ülkelerinden ithal sanayi ürünlerinde gümrük vergilerini kaldırması ve AB'nin taraf olduğu ticari anlaşmalara taraf olmasıyla yapısal dönüşümlerin oluştuğu bir dönem başlamıştır. Teoriye göre Gümrük Birliği, birlik içinde üretim maliyetlerinin düşmesi sonucunda verimlilik artışı, ticaretin birlik dışı ülkelerden birlik içine kayması ve birliğin pazar gücü ve ekonomik büyüklüğünü artırması sonuçlarını beraberinde getirir. Bu çalışmada söz konusu teori çerçevesinde AB ile oluşturulan Gümrük Birliği'nin Türk Otomotiv Sanayii üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Türkiye'nin toplam otomotiv sanayii ticaretinin çalışmaya konu yıllar için %80'inden fazlasını temsil eden 38 ülke için 1980-2005 yılları arası otomotiv sanayii ticareti verileri kullanılarak Gümrük Birliği'nin ithalat ve ihracat üzerindeki etkileri panel veri yöntemiyle analiz edilmiştir. Çalışmada ihracat ve ithalat bağımlı değişken, reel kur ve ulusal gelir değişken olarak panel veri denklemleri kurulmuş ve Gümrük Birliği sonrası değişimleri izleyebilmek için denkleme kukla değişkenler dahil edilmiştir. Sonuç olarak, Gümrük Birliği sonrası dönemde Türkiye'nin otomotiv dış sanayii ticareti hacminde artış olduğu ve ihracatın ithalattan daha hızlı arttığı görülmüştür. Ekonometrik model uygulama sonuçları, bu dönemde hem Avrupa Birliği üyesi ülkelere hem de AB üyesi olmayan ülkelere ihracatın arttığı, ithalatta ise AB ülkeleri ile olan dış ticarette artış olurken AB dışı ülkeler için herhangi bir ticaret saptırıcı etki olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Increasing globalisation effects of 20th century forced countries to form or participate in regional and global economic integrations. By appealing to participate in European Economic Union in 1959, Turkey had a strategical partnership with European Union and formed Customs Union in 1996. In 1971, European Union member countries abolished custom taxes for the industrial goods imported from Turkey and with the Customs Union Agreement in 1996, Turkey has also removed custom barriers for the industrial products with EU origin. Turkey has also contracted European Union commercial agreements with the third countries and there has a new period started with structural transformations. According to the theory, Customs Union increases industrial efficiency by reducing production costs in union and increases market power of union by icreasing volume of trade within union. In this study, effects of Turkey?s Customs Union with European Union established in 1996 on automotive industry is investigated. Our data set includes Turkey?s foreign trade between 1980 and 2005 in automotive sector with 38 countries which represent over % 80 of total foreign trade in automotive sector. Panel data analysis is performed to see Customs Union effect in foreign trade. Our dependent variables are import and export data where independent variables are set as real currency and GDP. Dummy variables also included in the equations to see Customs Union effects in panel data analysis. In conclusion, Turkey?s foreign trade in automotive sector had increased after Customs Union agreement and automotive industry export had increased more rapidly than import. As a result of econometric model application, it is seen that Turkey?s export to both EU members and other countries increased after 1996 where import from EU countries increased and there is no significant effect for other countries.