Balıkesir-dursunbey Skarn Yataklarının Jeolojik, Mineralojik Ve Jeokimyasal Özellikleri

Abstract

Bu çalışma, Dursunbey (Balıkesir) ilçesinin doğusunda yer alan Tersiyer yaşlı Çataldağ Graniti ile Mesozoyik yaşlı Kayacıklar Kireçtaşı dokanağı boyunca gelişmiş kontak metasomatik skarn zonlarının oluşum mekanizmasını ve kökenini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Skarn oluşumuna yol açan metasomatik akışkanların evrimi ve jeokimyasal özelliklerini belirlemeye yönelik yapılan major oksit ve iz element analizleri ile petrografik ve mineralojik incelemeler neticesinde şu sonuçlara ulaşılmıştır. Çataldağ Graniti’ne ait örneklerin cevher mikroskopisi incelemelerinde metalik fazların >%1 civarında olduğu ve başlıca magnetit, hematit, limonit ve götitten oluştuğu tespit edilmiştir. Martitleşmeye uğrayan magnetitler, yaygın magnetit-hematit dönüşümü ve limonitleşme birimdeki alterasyonun önemli göstergeleridir. Çataldağ Graniti’ne ait örneklerin major oksit Harker değişim diyagramları incelendiğinde SiO2 artıştı ile Fe2O3, MgO, CaO ve MnO konsantrasyonlarının azaldığı, Al2O3, Na2O, K2O, Ti2O, P2O5 konsantrasyonlarının ise arttığı gözlenir. Skarn zonlarından alınan örneklerde CaO bileşimindeki artış karbonatlı kayaçlarla etkileşime, MgO ve MnO bileşimindeki artış ise kontak metasomatizma varlığına işaret etmektedir. TiO2-Zr değişim diyagramı Fe-tipi, Rb-Rb/Nb değişim diyagramı tüm skarn oluşumları, Rb/Sr-Zr değişim diyagramı ise Fe-Cu-Zn tipi skarn oluşumlarına işaret etmektedir. Bununla birlikte, skarn zonundan alınan cevher örnekleri, %41,04-80,29 Fe2O3 içeriğine sahiptir. Örnekler 1042-2551 ppm arasında değişen kuvvetli Cu anomalisi sergilemektedir. 259 A örneği 8840 ppm S ve 1918 ppm Zn anomalisi ile dikkat çekmektedir. Cevher numunelerindeki diğer önemli anomaliler ise Co (254 ppm) ve W (586 ppm) olarak tespit edilmiştir.

The aim of this study is to determine the style of occurrence and origin of contact metasomatic skarn zones which occur along the boundary between the Tertiary Çataldağ Granite and Mesozoic Kayacıklar Kireçtaşları exposing at east of the Dursunbey town (Balıkesir). In order to determine the evolution and geochemical characteristics of skarn forming metasomatic fluids, major oxide and trace element analysis and petrographical-mineralogical studies are performed. The ore microscopy studies reveal that the metallic phases with magnetite, hematite, limonite and goethite contents in Çataldağ Granite samples are less than 1%. Magnetite-martite, magnetite-hematite and magnetite-hematite-limonite transitions indicate strong signs of alteration. Major oxide Harker variation diagrams of Çataldağ Granite suggest that the Fe2O3, MgO, CaO and MnO concentrations decrease with increasing SiO2 content, whereas Al2O3, Na2O, K2O, Ti2O and P2O5 concentrations increase. The increasing CaO trend of skarn samples suggest carbonate rock interactions, on the other hand the increase of MgO and MnO content indicates contact metasomatism. TiO2-Zr, Rb-Rb/Nb and Rb/Sr-Zr variation diagrams identify the skarn types as Fe, all skarns and Fe-Cu-Zn type skarns. In addition, the ore samples from skarn zones have 41,04-80,29% Fe2O3 content with a strong Cu-anomaly (1042-2551 ppm). 8840 ppm S and 1918 ppm Zn anomalies of sample 259 A are significant. Other important anomalies in ore samples are detected as Co (254 ppm) and W (586 ppm).