Pasa Basınçlı Tünel Açma Makinasının Risk Analizi İle Performans Tahmini

Abstract

Günümüzde Tünel Açma Makinası (TBM) kullanılarak mikrotünelcilik, raylı sistemler, karayolu tünelleri, atık su tünelleri gibi artan nüfusun ihtiyaçlarını karşılayacak tüneller kazılmaktadır. Bu kazı çalışmaları projelendirilerek bir bitiş süresi tahmini ve buna bağlı olarak da maliyet hesapları yapılmaktadır. Proje başlangıç öncesinde yapılan jeoteknik çalışmalar ile elde edilen numuneler üzerinde birtakım testler ve kabul edilen yaklaşımlarla hesaplar yapılarak günlük, aylık ve yıllık kazı miktarları tahmin edilir ve bunun sonucunda da proje bitiş süresi belirlenir. Tezde bu deterministik yaklaşımlarda kullanılarak “ortalama” “standart sapma” gibi yaygın olarak kullanılan yöntemler ile değişkenlerin blok diyagramları ile birbirleriyle olan ilişkileri sonrasında “Monte Carlo Simulasyonu” ile daha ayrıntlı incelenerek risk analizi yapılmış ve bulunan değerler deterministik değerler, arazide gerçekleşen değerler ve Risk analizi ile elde edilen değerler birbiri ile karşılaştırılmış ve sonuçları yorumlanmıştır. Yapılan yorumlar ‘pesimist’ ‘optimist’ ve ‘ortalama’ sonuçlar olarak verilmiş ve karar verme proje sahibine, yatırımı yapacak olan şahıs veya şirkete bırakılmıştır. Kurtköy (Arkoz) formasyonu için bulunan sonuçlar ortalama değer olarak günlük kazı hızı 106 m3 /saat, ‘optimist’ değer olarak 169 m3 /saat, ‘Pesimist’ değer olarak 51 m3 /saat, Dolayoba (Kireçtaşı) formasyonu için bulunan sonuçlar ortalama değer olarak günlük kazı hızı 64 m3 /saat, ‘optimist’ değer olarak 113 m3 /saat, ‘pesimist’ değer olarak 27 m3 /saat, Kartal (Kireçtaşı) formasyonu için bulunan sonuçlar ortalama değer olarak günlük kazı hızı 97 m3 /saat, ‘optimist’ değer olarak 131 m3 /saat, ‘pesimist’ değer olarak 66 m3 /saat ve Trakya (Silttaşı) formasyonu için bulunan sonuçlar ortalama değer olarak günlük kazı hızı 86 m3 /saat, ‘optimist’ değer olarak 161 m3 /saat, ‘pesimist’ değer olarak 30 m3 /saat hesaplanmıştır.

Tunnel Boring Machines (TBM) are the most popular and safe tunneling machines used todays world to excavate (construct) road tunnels, utility tunnels, subway tunnels. One of the most important thing is to predict TBM’s performance rates and daily excavation amounts. For doing that calculations deterministic methods have been developed and still used for prediction of TBM performance. In thıs thesis, the calculations not only made by determisistic ways but also probabilistic methods. Using Monte Carlo Simulation and Block Diagram Methods more sensible and realistic values were found and obtained. With using Monte Carlo simulation desicion making for the best available situation is up to owner of the porject. The results were compared with deterministic prediction results and realized TBM performance. For Kurtköy (Arcose) formation average cutting rate is 106 m3/h , optimist value of 169 m3/h, pesimist value of 51 m3/h, for Dolayoba (Limestone) formation average cutting rate is 64 m3/h , optimist value of 113 m3/h, pesimist value of 27 m3/h, for Kartal (Limestone) formation average cutting rate is 97 m3/h , optimist value of 131 m3/h, pesimist value of 66 m3/h, for Tracian (Siltstone) formation average cutting rate is 97 m3/h , optimist value of 131 m3/h, pesimist value of 66 m3/h.