Halayların Yapısal Özellikleri Ve Yörelere Göre Dağılımı

Abstract

Halayların Yapısal Özellikleri ve Yörelere Göre Dağılımı” adlı bu tez çalışmasında genel olarak halayların ritmik yapılan, oynanış özellikleri ile çeşitli halaylar arasındaki benzerlik ve farklıklar ele alınmıştır. Türk halk oyunları, yapı, icra, müzik, form, kostüm vb. gibi yönleri itibariyle zengin bir çeşitlilik arz eder. Çalışmamn ilk bölümü bu konuya ayrılmıştır. Türk halk oyunlarındaki çeşitliliğin kaynaklarına inilmeye çalışan bu bölümde, tarihteki Anadolu Medeniyetlerinin zengin birikimi ve geleneksel kültürdeki birlikte üretme eğilimi üzerinde durulmuştur. “Temel Kavramlar” başlıklı n. Bölümde, konumuza ve çalışma kapsamımıza ilişkin oyun, dans, halk oyunları gibi temel kavramların tanımı yapılmış, doğuş ve çekişimine ilişkin açıklayıcı bilgiler verilmiştir. Bu bölümde genel hatlanyla, halk oyunlarının bir “oyun” ve “dans” olarak doğuşu ve gelişimi, doğayı taklitten ve ritüelden başlayıp bir “sahne sanatı” haline alana dek izlediği anlamsal evrimi ele alınmıştır. Tez çalışmasının IH. Bölüm’ü “Türk Halk Oyunlarında Türkler” başlığını taşımaktadır. Türk halk oyunlarında bar, karşılama, horon, zeybek gibi türlerin bulunduğuna değinilen bu bölümde, halayın da bu türlerden biri olduğu belirtilmiştir. Her bir tür birer alt başlık halinde ele alınmıştır. Adı geçen, türlerin tanımlayıcı özellikleri hakkında bilgiler verilmiş, bu suretle tür olmanın belirleyici kriterleri olduğu dile getirilmiştir. Sonuç olarak, bu kriterlere göre halayın da bir tür olduğu ifade edilmiştir. “Halaylar” başlığını taşıyan IV. Bölüm’de ise bu türün ayrıntılı incelenmesi yapılmıştır. Halayların oynamş özellikleri üzerinde durulmuş, müzikal yapılan, giysi ve takılar hakkında bilgiler verilmiştir. Tez çalışmasının son bölümünde ise, “Yöreler ve Oyun İsimleri” başlığı altında, halaylann, oynandığı yörelere göre bir tasnifi yapılmıştır. Sonuç bölümünde, tez çalışması boyunca dile getirilenler ışığında, halayın, halk oyunlan içinde bir “tür” olarak ele alınmasının kaçınılmazlığı üzerinde durulmuştur. Bir tür olarak kendi içinde gösterdiği özelliklere yer verilmiştir.

This subject was selected to contribute to researchs and analyses of the Halays, one of Turkish Folkloric Games, compherensively and support other studies, as a result of the “type” concept and the necessity to difFerentiate the specifıcations of the types. This study basically includes the structural specifıcations (rhytm strucrure, playing specifıcations, musical structure musical instruments and cloths that are used) of halays. Section two including the terms and basic concepts that will used to analyse halays forming the main subject, short information was presented about the birth and development of games and dance, folkloric games concept, types of Turkish Folkloric Games. Written sources and personal knowledge were used in this study. The ritm structure and presentation of folk dance and similarity and disparity between the folk dances’ various folk dances are examinated in this thesis called “Structural Pecularity and Distrubution to the Areas”. Turkish folk dances have of wealth range of semantics, execution, music, form, custom and we can say that this wealthy range is fed by bevacolly two sources: Wealthy accumulation of the civilization took part in Anatolian History and ananymous soul seen in traditional cultures. These two basic sources creates the categories of Turkish folk dances and variosity in execution, music, custom, and must importantly in semantic structure. Anatolia has been a centre of conflicts and influences of different civilizations due to its history. Presence of both East and West was the most efFective and strained of those and this duailty has shaped the Anatolian Cultural Life.