Yabancı portföy yatırımlarını etkileyen makroekonomik faktörler: Türkiye'de yabancı hisse senedi yatırımcıları üzerine inceleme

dc.contributor.advisor Ekinci, Cumhur
dc.contributor.author Kaynak, Adem
dc.contributor.authorID 403211001
dc.contributor.department İşletme
dc.date.accessioned 2025-02-13T11:02:05Z
dc.date.available 2025-02-13T11:02:05Z
dc.date.issued 2024-11-06
dc.description Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, 2024
dc.description.abstract Küreselleşmenin hızlandığı 1980'li yıllardan sonra dışa açık, yatırımların ve ticaretin uluslararası düzeyde hızlandığı bir döneme girilmiştir. Bununla birlikte gelişmekte olan ülkelere yabancı sermaye akışlarında artış gözlemlenmiştir. Yabancı sermaye akışlarını doğrudan yatırımlar ve portföy yatırımları olarak ikiye ayırmak mümkündür. Doğrudan yabancı yatırımlar daha uzun vadeli, şirket satın alımı, şirket birleşmeleri veya iştirak, tesis kurulması şeklinde olabilir. Bununla birlikte, yabancıların portföy yatırımları ise daha kısa vadeli olarak değerlendirilen başka bir ülkedeki hisse senedi, tahvil ya da diğer finansal enstrümanların satın alınması şeklinde gerçekleşir ve belirli bir sürede getiri elde edilmesi beklenir. Yabancı portföy yatırımların ülkeye gelmesini etkileyen faktörler literatürde uluslararası ölçekte piyasaları etkileyen itici faktörler ve ülkenin iç dinamikleriyle ilgili olan çekici faktörler bulunmaktadır. Portföy yatırımlarına örnek olarak gösterilebilecek yabancı yatırımcıların Borsa İstanbul'da hisse senedi yatırımlarında siyasi, jeopolitik ve ekonomik birçok faktör bulunmakla birlikte ekonomik göstergeler en önemli faktörler arasında yer almaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de 2011-2024 yılları arasında makroekonomik faktörlerdeki değişimin Borsa İstanbul'daki yabancı yatırımcı hareketleri üzerindeki etkilerini incelemek ve hangi faktörlerin yabancı yatırımcıları önemli ölçüde etkilediğini tespit etmektir. Belirlenen amaç kapsamında yapılacak analiz için, 2011-2024 arası aylık veriler kullanılmıştır. Çalışmanın bağımlı değişkeni, Borsa İstanbul'da yabancı yatırımcıların portföy büyüklüklerinin toplam portföy büyüklüğü içindeki payları olarak belirlenmiştir ve bu kapsamda kurumsal ve tüm yabancı yatırımcıların portföy payları olmak üzere iki farklı bağımlı değişken üzerinden (PFCOMB, PFINST) model çalışılmıştır. Çalışmada Borsa İstanbul ve yabancı yatırımcı portföy oranlarının ortak etkilendiği değişkenler olabileceği değerlendirilerek içsellik sorununu gidermek amacıyla 2SLS yöntemi kullanılmıştır. İçsel değişken olan RBIST, ilk olarak araç değişkenlerle birlikte test edilmiş ve sonrasında bu regresyonun sonucunda RBIST tahmin verileri ile ana bağımlı değişkenlerle regresyonlar çalıştırılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre, Borsa İstanbul getirisi ve Türkiye 1 yıllık tahvil faizi yabancı yatırımcı portföy oranlarıyla anlamlı ve pozitif ilişkili, Türkiye CDS primiyle anlamlı ve negatif ilişkili olduğu görülmüştür. Borsa İstanbul endeks volatilitesi yabancı yatırımcıların portföy büyüklükleriyle pozitif ilişkili sonucu bulunmuş fakat bu sonuç istatistiksel olarak anlamlı sonuçlanmamıştır.
dc.description.degree Yüksek Lisans
dc.identifier.uri http://hdl.handle.net/11527/26434
dc.language.iso tr
dc.publisher Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
dc.sdg.type Goal 1: No Poverty
dc.sdg.type Goal 3: Good Health and Well-being
dc.sdg.type Goal 10: Reduced Inequality
dc.subject makro ekonomi
dc.subject macro economy
dc.subject yatırım
dc.subject investment
dc.subject yatırımcılar
dc.subject investors
dc.title Yabancı portföy yatırımlarını etkileyen makroekonomik faktörler: Türkiye'de yabancı hisse senedi yatırımcıları üzerine inceleme
dc.title.alternative Macroeconomic factors affecting foreign portfolio investments: A study on foreign stock investors in Turkey
dc.type Master Thesis
Dosyalar
Orijinal seri
Şimdi gösteriliyor 1 - 1 / 1
thumbnail.default.alt
Ad:
403211001.pdf
Boyut:
994.36 KB
Format:
Adobe Portable Document Format
Açıklama
Lisanslı seri
Şimdi gösteriliyor 1 - 1 / 1
thumbnail.default.placeholder
Ad:
license.txt
Boyut:
1.58 KB
Format:
Item-specific license agreed upon to submission
Açıklama